TVG-9 S. BUŁAK-BAŁACHOWICZ - Ataman Nieskończonej Wojny

Stanisław Bułak-Bałachowicz (1883-1940);

polski i białoruski wojskowy,dowódca ochotniczych oddziałów walczących w składzie Wojska Polskiego II RP w 1920 i 1939 r.

 Wojnę skończył jako rotmistrz sztabowy odznaczony trzema Krzyżami Św. Jerzego, orderami Św. Stanisława, Św. Anny, Św. Włodzimierza. Po rewolucji w Rosji przez krótki czas był w armii bolszewików i widząc bolszewizm z bliska, został jego zagorzałym wrogiem.Następnie wraz ze swoim 1 pułkiem łuskim przedarł się spod Pskowa do Estonii, gdzie walczył w różnych formacjach "białych" (Wojna estońsko-bolszewicka), między innymi w armii gen. Judenicza. Szczególnie odznaczył się dowodząc korpusem, który zdobył na bolszewikach Gdow, a następnie razem z wojskami estońskimi gen. Laidonera miasto Psków za co w 1919 r. został awansowany na stopień generała majora.

Po zawarciu estońsko-sowieckiego traktatu pokojowego w marcu 1920 r. przeszedł z Estonii śmiałym rajdem przez pozycje bolszewików na stronę polską na czele oddziału ok. 800 ludzi (Rosjan, Białorusinów, Litwinów, Łotyszów, Estończyków i Polaków) pod Dyneburgiem. Po reorganizacji w Brześciu nad Bugiem w kwietniu 1920 r. jego grupa została podporządkowana dowódcy 3 Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza[1]. Oddział gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza brał od czerwca 1920 r. udział w walkach na froncie polsko-bolszewickim na obszarze Polesia. W trakcie walk był zasilany wziętymi do niewoli czerwonoarmistami oraz dezerterami dzięki czemu pomimo strat zwiększył swą liczebność do ok. 1800 żołnierzy piechoty i 800 kawalerzystów. Po odwrocie wojsk polskich, od 15 sierpnia 1920 r. "bałachowcy" wzięli udział w kontrofensywie znad Wieprza oraz w bitwie warszawskiej. Przemieszczając się w kierunku Włodawy osiągnęli swój największy sukces militarny zdobywając Pińsk 26 września gdzie wzięli do niewoli 2400 bolszewickich jeńców włączając w to sztab 4 armii.

Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 28 września 1920 wojska gen. Bułak-Bałachowicza zostały określone jako Ochotnicza Sprzymierzona Armia, uzyskując status odrębnej sojuszniczej armii.

 Mimo zawarcia rozejmu między Polską a stroną sowiecką w Rydze 12 października 1920 r., armia gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza od 5 listopada 1920 r. podjęła samodzielne działania bojowe na obszarze Białorusi zajętym przez bolszewików, zdobywając 10 listopada Mozyrz. W Mozyrzu gen. Bułak-Bałachowicz ogłosił niepodległość Białorusi i powołał rząd Republiki Białoruskiej, lecz po kilku dniach i kontrofensywie oddziałów bolszewickich, jego armia została zmuszona do wycofania do Polski. Gen. Stanisław Bułak-Bałachowicz przekroczył granicę Polski 28 listopada, w ślad za głównymi siłami swojej armii, która następnie została w Polsce internowana.

Armia ochotnicza dowodzona przez Stanisława Bułak-Bałachowicza, tzw. "bałachowcy", była oskarżana o  ekscesy antysemickie, co ataman podsumował krótko "gdybym naprawdę organizował pogromy, żaden Żyd by nie przeżył".

We wrześniu 1939 r. generał zorganizował ochotniczy oddział, który pozostawił do dyspozycji dowódcy obrony Warszawy. W skład tej grupy, liczącej ok. 2000 żołnierzy, weszły m.in. dwa bataliony piechoty oraz dwa szwadrony kawalerii . Grupa uczestniczyła w walkach na Czerniakowie, Sadybie i Wilanowie. Ponadto dowodzony osobiście przez generała oddział penetrował okolicy Warszawy, gdzie stoczył szereg potyczek po Otwockiem, Wołominem, a także Kockiem. 

Tak więc - podobnie jak w poprzedniej wojnie , gen. Bałachowicz przedkładał walkę manewrową nad obronę pozycyjną.

Po upadku Warszawy generał utworzył tajną organizację - Narodową Armię Ochotniczą. Niemcy szybko jednak ją zdekonspirowali, a sam Bałachowicz zginął 10 maja 1940 r. na ulicy Saskiej w zasadzce urządzonej przez gestapowców, ratując młodych ludzi przed aresztowaniem.