Rosz ha-Szana – Nowy Rok 5777 - Święto Trąbek

Nawet nie zdajemy sobie sprawy jak różne religie wzajemnie się przenikają. Kto wie ile wspólnego mają szaty księdza z szatami kapłanów z czasów Jezusa -  i dzisiejszy rytuał przy ołtarzu w kościele.. Prozaiczna, polska chałka ma swoje korzenie … no właśnie…. 

 

Rosz ha-Szana, Nowy Rok, Święto Trąbek (początek roku)  pierwszy dzień kalendarza żydowskiego w roku 2016 zaczyna się z zachodem słońca w niedzielę, 2 października, a kończy o zmroku we wtorek, 4 października.

Upamiętnia stworzenie świata i przypomina o sądzie Bożym. Jeśli Biblia, na której oparte było nauczanie naszego Pana, jest podstawą chrześcijaństwa to winniśmy znać wszystkie jej zapisy. Mateusz 5,18 pisze że Jezus użył słów: „ani jedna jota, ani jedna kreska nawet najmniejsza litera w Prawie nie zostanie zmieniona, dopóki trwa niebo i ziemia.”

W tym dniu wierni ze skruchą stają przed Bogiem, oczekując przebaczenia i miłosierdzia, podczas gdy Szatan przedstawia dowody ich grzechów. Podczas świąt zadmie się kilkakrotnie w szofar (róg) – stąd także nazwa Święto Trąbek. Barani róg upamiętnia ofiarę Abrahama (rogi wołu czy krowy jako symbole grzechu „złotego cielca” nie mogą być użyte), jego krzywa linia oznacza, że człowiek ugina swą wolę przed Bogiem, a dźwięki jak gdyby otwierają bramy Nieba, symbolizują Boże miłosierdzie oraz budzą ludzkie sumienia i wzywają do skruchy.

Jeśli szukamy elementów wspólnych to trzeba przypomnieć granie na ligawkach. W katolicyzmie polskim odbywa się zupełnie w innym okresie ale granie podobne. W dawnej Polsce istniał zwyczaj codziennego dęcia w trąby a Adwencie. Przypominało to że oczekujemy na powtórne przyjście Zbawiciela. które ma być ogłoszone :dźwiękiem trąby Bożej.

„Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na głos archanioła i dźwięk trąby Bożej zstąpi z nieba; wtedy najpierw powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie” (l Tes. 4,16). Najwłaściwszą porą do grania był wieczór. Można było słyszeć nie tylko mistrzów miejscowych, ale i okolicznych. Wieś wsi podawała melodię, która to wzbijała się ku niebu, to zapadała w głuche milczenie jesiennej nocy…

W niektórych okolicach w Polsce zwyczaj ten przetrwał do II wojny światowej, w moich stronach trwał jeszcze w latach 50- tych co pamiętam z dzieciństwa.

Tradycyjne pokarmy świąteczne to: głowa ryby, owcy lub innego zwierzęcia, chleb i jabłko zanurzone w miodzie. Symbolika potraw, które spożywa się podczas uroczystej kolacji pierwszego wieczoru Rosz Haszana jest odmienna niż w inne święta.

Okrągła chała, którą stawia się na środku stołu, oznacza pełnię, pomyślność oraz kolisty roczny cykl  życia. Kawałki ciasta macza się w miodzie, tak jak i plasterki marchwi oraz jabłek, by kolejny  rok był pomyślny, równie „słodki”. Konieczne są daktyle, bo zgodnie z ich hebrajską nazwą (tamar) w czasie, który nadchodzi, „skończy się gorycz”.

Podaje się  rybę z zachowaną głową, gdyż Rosz Haszana jest jakby „głową roku” (hebr. rosz – głowa), a jedno z życzeń noworocznych brzmi: „Niechaj Bóg sprawi, żebyśmy byli głową, a nie ogonem”, symbolicznym początkiem a nie końcem spraw nadchodzącego czasu.

Z Rosz Haszana związany jest także XIII-wieczny obyczaj taszlich (hebr. „wyrzucisz”), który odnosi się do słów Księgi Micheasza i kabalistycznego Zoharu. W noworoczne popołudnie Żydzi idą nad rzekę czy jezioro i z kieszeni wyrzucają do wody okruchy chleba – symbolicznie oczyszczają się z grzechów. Czy nazywany pogańskim , obyczaj topienia marzanny nie ma z tym nic wspólnego?

Podczas święta w modlitwach wspomina się zmarłych krewnych, wyznaje  grzechy po czym błaga się Boga o miłosierdzie.  Czyta się Księgę Jonasza, zgodnie z którą Najwyższy wybacza wszystkim tym, którzy prawdziwie przeżywają skruchę.

Święta są po to aby człowiek miał okazję pomyśleć i zmienić swój sposób myślenia o życiu. Rosh ha szana rozpoczyna Dziesięć Dni Pokuty – kończące się Jom Kipur.

Trudy i kłopoty człowieka są może Bogu potrzebne, by ludzie żyli głębiej i pełniej, byli bardziej zdolni do wewnętrznej odnowy oraz – by zaznali najdrobniejszej cząstki bólu swego Boga. Święto pozwala uzyska tego świadomość

Jom Kipur jedna ludzi z Najwyższym. Post sprzyja duchowemu oczyszczeniu i przygotowuje do pojednania. Nie wolno w ten czas pracować, jeść ani pić. Bóg przebacza człowiekowi te grzechy, których ten dopuścił się wobec Niego, natomiast o wybaczenie wykroczeń względem ludzi trzeba prosić ich samych. Przekroczenia człowieka wobec Stwórcy –  Bóg oczyszcza i odpuszcza. Przekroczeń człowieka wobec drugiego człowieka nikt nie oczyści i nie odpuści, dopóki on sam nie przebłaga on bliźniego.

Warto o tym pamiętać gdy ocenia się choćby wydarzenia w Polsce z ostatnich kilku lat..

Jak widzimy są tu elementy różnych świąt katolickich – Wszystkich Świętych, Bożego Narodzenia czy Wielkanocy. Z tym ostatnim wiele wspólnego ma doroczna spowiedź oraz fakt że z okazji obu   świątynie odwiedzają nawet ci wyznawcy, którzy na co dzień są dość obojętni religijnie.
Z nauką wiary wiary jest tak jak z nauką języków. Im więcej ich poznajesz tym łatwiej jest ich się uczyć gdyż wychwytujesz wspólne elementy i znaczenia słów. Poligloci to wiedzą że trudno jest poznać pierwsze pięć – dalej już idzie „jak po maśle” .

Kto nie posłucha baraniego rogu, będzie się „śmiał baranim głosem"

PS. Mój nick Nathanel nie oznacza że jestem Żydem, jest natomiast praktycznym przykładem moich różnych poszukiwań wiedzy o Świecie i Bogu. Niektórzy będą mieli problem z oszacowaniem mnie – Żyd czy antysemita?