W lutym silniejszy od oczekiwań wzrost wskaźnika inflacji do 2,2% r/r

Według danych GUS wskaźnik inflacji w lutym wyniósł 2,2% r/r. Wynik za styczeń został skorygowany w dół do 1,7% r/r wobec wstępnego szacunku na poziomie 1,8% r/r (sporządzonego na podstawie „starego” koszyka inflacyjnego). Wynik lutowego wskaźnika inflacji okazał się wyższy od mediany prognoz rynkowych (2,1% r/r) oraz od naszej prognozy (1,9% r/r).

Opublikowane dziś dane zostały sporządzone w oparciu o nową strukturę wag koszyka inflacyjnego sporządzoną na podstawie struktury wydatków gospodarstw domowych w ubiegłym roku. W porównaniu z system wag, który obowiązywał w 2016 r. w obecnym koszyku inflacyjnym wzrosły waga: żywności, rekreacji i kultury, odzieży i obuwia, zdrowia, wyposażenia mieszkania oraz wydatków na restauracje i hotele. Jednocześnie obniżyła się waga: transportu, łączności oraz „innych towarów i usług”. Zmiany w strukturze wydatków gospodarstw odzwierciedlają zarówno efekty zmian cen w ostatnim roku (m.in. spadek cen paliw), jak i poprawę sytuacji dochodowej (wzrost udziału wydatków na dobra „wyższego rzędu”). 

Wyraźny wzrost wskaźnika inflacji w lutym był wynikiem kontynuacji wzrostu dynamiki rocznej paliw (głównie utrzymującego się silnego efektu bazy sprzed roku) oraz żywności (dalszy wzrost cen żywności przetworzonej oraz warzyw i owoców). Różnica między naszym szacunkiem inflacji lutowej a wynikiem opublikowanym przez GUS wynika z: niedoszacowania wzrostu cen żywności, silniejszego od oczekiwań wzrostu cen rekreacji i kultury (nowe cenniki za telewizję kablową i cyfrową) oraz mniejszego od oczekiwań spadku cen energii (efekt obniżki taryf za gaz zniwelowany przez wzrost cen opału). Biorąc pod uwagę wyższy wzrost cen rekreacji i kultury, w lutym najprawdopodobniej kontynuowany był trend wzrostowy inflacji bazowej po wyłączeniu cen żywności i energii, która najprawdopodobniej ukształtowała się w przedziale 0,3-0,4% r/r (publikacja jutro o g. 14.00) wobec 0% r/r na koniec 2016 r. Należy jednak zastrzec, że szacunki te są obarczone ryzykiem, ze względu na brak pełnych danych statystycznych niezbędnych do obliczenia indeksu (m.in. szeregi czasowe dot. poszczególnych kategorii dóbr i usług za 2016 r. przeliczone z użyciem nowego koszyka inflacyjnego).

Wśród niespodzianek dot. publikacji wskaźnika inflacji za luty największą jest kontynuacja silnego wzrostu cen żywności. W przypadku cen żywności przetworzonej zarówno dane z rynku hurtowego, jak i szczątkowe dane nt. cen w hipermarketach wskazywały na spadek cen tłuszczów i nabiału. Także w przypadku cen warzyw i owoców dane z rynku hurtowego świadczyły o tendencji do stabilizacji cen. Wygląda na to, że w lutym miało miejsce opóźnienie reakcji cen detalicznych na tendencje na rynku hurtowym, przy wysokiej konkurencji na rynku detalicznym mało prawdopodobne jest trwałe powiększenie marży miedzy cenami detalicznymi i hurtowymi. Biorąc pod uwagę kontynuowany w marcu trend spadkowy cen hurtowych żywności przetworzonej (głównie masło, sery, wyroby mleczne) oraz silną korektę spadkową cen warzyw importowanych oceniamy, że w marcu z dużym prawdopodobieństwem nastąpi już wyraźny miesięczny spadek cen żywności  skutkujący obniżeniem dynamiki rocznej cen żywności. Wstępnie szacujemy, że może ona wynieść blisko 1%, co obniżyłoby dynamikę roczną cen żywności w okolice 3% wobec 3,9% r/r w lutym, niemniej dopiero pełne dane GUS za styczeń i luty oraz kolejne dane z rynku hurtowego pozwolą na pełniejszą i pewniejszą prognozę. Niezależnie od tego, że punktowa prognoza wskaźnika CPI za marzec wymaga oszacowania na podstawie pełniejszych danych, oceniamy jako bardzo prawdopodobne, że marcowy indeks CPI ukształtuje się poniżej wyniku lutowego.        

Od ostatecznej oceny jaka część notowanego od grudnia ub.r. roku dynamicznego wzrostu cen żywności miała charakter okresowy, a jaka trwały zależeć będzie czy prognozowana przez nas ścieżka wskaźnika CPI w kolejnych miesiącach ukształtuje się powyżej 2%, czy też lekko poniżej tego poziomu. Oczekując wyraźnej marcowej korekty w dół cen żywności zdecydowanie bliższy jest nam jest scenariusz inflacji kształtującej się w okolicach 2% z okresowym spadkami poniżej tego poziomu, niż scenariusz dalszego wzrostu wskaźnika CPI w kierunku celu inflacyjnego NBP na poziomie 2,5%.  

Przy założeniu jedynie okresowego silnego wzrostu cen owoców i warzyw z początkiem 2017 r. oczekujemy lekkiego spadku dynamiki cen żywności od II kw. 2017 r. Cały czas, dynamika cen żywności będzie utrzymywała się wyraźnie powyżej poziomu z l. 2014-2016, głównie przy odbiciu globalnych cen surowców żywnościowych skutkujących wyższymi wskaźnikami cen żywności przetworzonej. Jeśli tak jak oczekujemy skala wzrostu cen surowców żywnościowych pozostanie ograniczona oraz spełni się standardowe założenie przeciętnych warunków pogodowych, bardzo prawdopodobne jest, że w trakcie 2017 r. nastąpi osłabienie dynamiki cen żywności po bardzo silnym jego wzroście w I kw.

Czynnikiem ograniczającym dalszy wzrost wskaźnika CPI powinno być też wyhamowanie wzrostu rocznej dynamiki cen paliw. Gwałtowny wzrost indeksu CPI w okresie listopad 2016 r. – luty 2017 r. w dominującym stopniu wynikał z wzrostu rocznej dynamiki cen paliw. Ten efekt to wypadkowa bardzo niskiej bazy odniesienia (gwałtowny spadek cen ropy na przełomie l. 2014 i 2015 oraz na przełomie lat 2015 i 2016) oraz bieżącego wzrostu cen w warunkach stabilizującej się sytuacji na rynku surowca. Zakładając utrzymanie jedynie stopniowego wzrostu cen ropy naftowej w miesiącach kolejnych, wygaśnięcie efektu bazy poskutkuje już spadkiem rocznej dynamiki cen paliw od II kw br.

W trakcie roku w miejsce wyższych na przełomie 2016 i 2017 r. rocznych dynamik cen żywności i paliw wejdą wyższe dynamiki cen towarów i usług silniej zależnych od efektów cyklicznych. W trakcie 2017 r. oczekujemy systematycznego wzrostu inflacji CPI po wykluczeniu żywności, energii oraz pozostałych cen administrowanych z uwagi na: utrzymujący się już od kilku kwartałów solidny wzrost konsumpcji prywatnej, - odnotowane przyspieszenie dynamiki jednostkowych kosztów pracy, - oczekiwane w trakcie 2017 r. wyhamowanie deflacji cen importowanych (efekt globalnego ograniczenia deflacji).

Dla ostatecznego oszacowania prognozy inflacji na bieżący rok konieczne jest przeliczenie wskaźnika CPI z uwzględnieniem nowej struktury wag w oparciu o pełne, obecnie niedostępne dane GUS, co nastąpi w najbliższych dwóch tygodniach. Niemniejukształtowanie się w lutym wskaźnika CPI na poziomie wyraźnie przewyższającym naszą prognozę skutkuje ryzykiem korekty w górę naszej dotychczasowej prognozy średniorocznego wskaźnika inflacji w 2017 r. na poziomie 1,7%.

Biorąc pod uwagę jednoznacznie łagodny przekaz RPP po ostatnim posiedzeniu Rady (tolerancja dla ujemnej realnej stopy NBP, preferencja dla stabilizacji stóp NBP w 2017 r.) oraz fakt iż najnowsza projekcja NBP „przygotowała” Radę na wzrost wskaźnika inflacji powyżej 2%, dzisiejszy odczyt inflacji jest neutralny z punktu widzenia krótkoterminowych perspektyw polityki monetarnej. Wydaje się, że przynajmniej do lipca – kiedy zostanie opublikowana kolejna projekcja NBP – wewnątrz Rady utrzyma się generalny konsensus co do stabilizacji stóp procentowych w 2017 r., szczególnie jeśli, tak jak oczekujemy wskaźnik CPI pozostanie poniżej celu inflacyjnego NBP. Podtrzymujemy ocenę, że dopiero trwałe ożywienie inwestycji, przy utrzymującej się dynamice PKB w okolicach 3,5% oraz inflacji w pobliżu 2,0% poskutkuje zaostrzeniem polityki monetarnej przez RPP. W naszej ocenie do korekcyjnego dostosowania stóp procentowych NBP o 50 pkt. baz. dojdzie w 2018 r.

źródło: BOŚ Bank