Wielki nieznany bohater Dywizjonu 303, Mjr Stefan Kleczkowski

STEFAN KLECZKOWSKI urodził się 2 września 1917roku w  Dębowie.  Rodzice: Stanisław Kleczkowski i Rozalia Kleczkowska z domu Szulkowska. Od roku 1919  zamieszkuje w domu rodzinnym  w Kleczkowie.

Szkołę Podstawową w Kleczkowie zwaną Powszechna rozpoczyna w roku 1924 r. a ukończył ją jako szkołę II stopnia – 6 klas. Już w szkole podstawowej  przejawiał duże zdolności do nauki i talent sportowy. W dalszej edukacji wspierają go stryjowie: Jan, który będąc właścicielem dużego majątku (100ha ziemi ) zabiera Stefana do Lask k/Czerwina .W Czerwinie kończy 7-mą klasę . Stryj Stefan pracujący w Warszawie na stanowisku sędziego przeznacza na dalszą edukację Stefana 3.500zł.

Rozpoczyna naukę w Gimnazjum Państwowym im Tadeusza Kościuszki w Łomży . Na samym początku nauki potwierdza swoje zdolności w ciągu jednego roku zaliczając I i II klasę gimnazjum. Uczęszczał do klasy o kierunku matematyczno-przyrodniczym. Lubił jeździc na nartach. Zachowało się JEGO zdjęcie z zawodów narciarskich w Bukowinie z 1934r. Egzamin dojrzałości zdaje w 1937 r.W gimnazjum  przygotowuje się do realizacji marzeń zostania pilotem i nauki w Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie. Wymagania stawiane kandydatom na pilotów były w tym okresie bardzo wysokie.Musieli legitymować się maturą, ukończeniem kursu pilotażu w aeroklubie lub na obozach, przejść badania lekarskie i psychologiczne oraz zdać egzamin wstępny z wiedzy ogólnej, języka obcego – ustne i pisemne oraz sprawdzian fizyczny. I tak w roku 1937 Stefan Kleczkowski zostaje przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie . W dniu 8 września 1937r na obozie w Ustianowa, zdobywa licencję Pilota Szybowcowego.

Na I roku uczelni prowadzone były zajęcia teoretyczne i praktyczne przygotowujące do uzyskania specjalności pilota i obserwatora.

W roku 1938 odbywa sie III promocja Szkoły Podchorążych (Grupa Techniczna) –Stefan otrzymuje nominację – zostaje oficerem technicznym.

Kontynuuje naukę na uczelni a w 1939 roku odbywa się XIII promocja Szkoły Podchorążych Lotnictwa- podczas której otrzymuje licencję - jest już teraz także pilotem

Komendantem Uczelni w tym okresie był płk.pil Wacław Iwaszkiewicz – 1936-1938 i mjr pil. Andrzej Kołotko – 1938-1939 i w roku 1939 ppłk dypl. pil. Jerzy Bajan. Na dzień 1 września polskie lotnictwo miało 1181 pilotów a jednym z nich był właśnie Stefan Kleczkowski.Wybuch II Wojny Światowej zastaje  go w Dęblinie, zostaje przydzielony do zwiadu. W dniu 2 września lotnictwo niemieckie dokonuje dużego bombardowania lotniska i uczelni w Dęblinie. 17 września Naczelny Wódz wydał następujący rozkaz:

 „Sowiety wkroczyły, Zarządzam ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z Sowietami nie walczyć, tylko w razie natarcia z ich strony, lub próby rozbrajania naszych oddziałów. Oddziały, do których podeszły Sowiety, powinny z nimi pertraktować w celu wyjścia z garnizonów do Rumunii i Węgier .....”

             dokument podróży

Zgodnie z  rozkazem Stefan z paszportem i zakonspirowanymi danymi, jako student ze Lwowa, przedostaje się do Rumunii.W dniu 27 września w Bukareszcie otrzymuje wizę Francuską następnie 7 października wizę Marokańską. 15 października opuszcza Rumunię i  dnia 21 października dociera do Bejrutu w Maroku, a 31 pażdziernika1939r do Marsylii we Francji.. Po kapitulacji Francji w czerwcu 1940r zgodnie z rozkazem Naczelnego Dowództwa przedostaje się do Anglii. Od 30 maja do 20 sierpnia 1940r przebywa w Centrum Wyszkolenia Ziemnego w Blackpool następnie od 1-20 września 1940r przechodzi specjalistyczne szkolenie pilotażu na samolotach (na sprzęcie brytyjskim) w miejscowości Sutton Bridge.                 

 Pierwszą informację o Stefanie zanotowano w roku 1940 w dokumentach Dywizjonu 302 :

„19 września było pochmurno.Mimo to klucz myśliwców został naprowadzony na niemieckiego bombowca Ju-89, którego zestrzelił por.Kowalski. W następne dni warunki atmosferyczne nie sprzyjały akcjom lotniczym.  23 września przybyli do dywizjonu piloci – ppr.Stefan Kleczkowski, sierż. Jerzy Załuski i sierż. Zenon Kleniewski”

Dywizjon 302 w tym czasie stacjonuje w Duxford. Następnie Stefan zostaje przeniesiony na przedmieścia Londynu do Northolt a potem do West Hampner. Dowódcą Dywizjonu 302 jest ppłk Mieczysław Mümler. W grudniu następuje zmiana na stanowisku dowódcy dywizjonu .Zostaje nim kpt. pilot Piotr Łaguna. Polski personel całego Dywizjonu 302 w początkowym okresie liczył 165 osób.Stefanowi Kleczkowskiemu  nadany zostaje Nr P 76717 który używany jest przez całą wojnę, we wszystkich rejestrach.W tym to okresie cały dywizjon był ciągle w stanie alarmowym ,gotowy w każdej chwili do przechwycenia i zwalczania samolotów niemieckich. Starty bojowe odbywają się w kluczach (3 samoloty), eskadrze (6 samolotów) lub całym dywizjonem (12 samolotów).

Bilans zwycięstw Dywizjonu 302 w 1940r to18 – samolotów niemieckich zestrzelonych na pewno,10 - prawdopodobnie i 1 uszkodzony,8 – pilotów poległych i 3 rannych.

Stefan Kleczkowski  - uczestniczył w 19 operacjach bojowych.

Rok 1941 dywizjon rozpoczął lotami na osłonę konwojów morskich oraz patroluje rejon portów.Od początku wojny cała Anglia zachwycona jest zwycięstwami i odwagą polskich pilotów.

W restauracjach , kawiarniach, nikt nie chce od nich przyjmować zapłaty za zamawiane dania. Wszędzie gdzie się pojawili, przyjmowani byli po królewsku. Rozpisuje się o nich prasa angielska nazywając ich Aniołami Zemsty, a Anglicy mówią o nich „The best of the best” – Najlepsi z Najlepszych.

      W lutym 1941 zgodnie z rozkazem z dnia 7 lutego 1941r (odnotowane w księgach operacyjnych Dywizjonu 302 w języku angielskim) Stefan Kleczkowski oddelegowany zostaje do Ośrodka Szkolenia Królewskich Sił Lotniczych w Cranwell (Royal Air Force w skrócie  RAF) .Przechodzi tam kurs instruktorów pilotażu w 6 O.T.U w dniach od 13 lutego – 25 maja 1941r. Dobra znajomość jezyka angielskiego i niemieckiego jak również dwie specjalności zdobyte na uczelni w Dęblinie – oficer techniczny i druga – pilotaż były podstawą do szybkiego oddelegowania go na stanowisko instruktora szkoleniowca.Był to okres w którym poległo wielu pilotów ,trzeba więc było uzupełniać na bieżąco zarówno obsadę pilotów jak i personel techniczny. Stefan jako jeden z nielicznych spełniał te warunki. W tym okresie polscy piloci mieli problemy z używaniem angielskich zwrotów wojskowych i komunikacji podczas walk, musieli również przechodzić przeszkolenie na sprzęcie angielskim. Po ukończeniu kursu zostaje instruktorem pilotażu RAF na terenie Szkocji w 1 Polskiej Szkole Pilotażu(No.1 Polish FTSW, następnie w 25 Polskiej Szkole Pilotażu EFTS (No.25.EFTS). Będąc wykładowcą i instruktorem podnosi swoje kwalifikacje. Przechodzi szkolenie wyższej sztuki walki i pilotażu od 17 sierpnia –1 września 1942 roku w 59.O.T.U RAF w Milfield W okresie od 22 października 1942 do 26 września 1944 uzyskuje uprawnienia Dowódcy Lotów w RAF (Flight Commander). Zostaje tez awansowany do stopnia kapitana. Od kwietnia 1941r do października 1944 roku Stefan Kleczkowski wyszkolił 149 polskich pilotów.

            W Dywizjonie 303 (zwanym WARSZAWSKIM) im Tadeusza Kościuszki zameldował się 8 października 1944roku na podstawie rozkazu z dnia 1 października Nr DGP/TTC?1078/44/12. Był to okres kiedy do wojny przystąpili już alianci.Zmienił się prawie całkowicie charakter walk. Z walki obronnej dywizjony przystąpiły do ataku i bombardowań. W tym to okresie polscy piloci czują się pomijani i mniej zauważalni. Dlatego też Arkady Fiedler powiedział:

„Tego zażądaliby polscy piloci w zapłacie - Uczciwego i rozumnego spojrzenia na Polaków”.

 W walce o Anglię Dywizjon 303 wykonał:

9900 – lotów bojowych,  15.866godzin bojowego ataku , zestrzelono 203 samoloty nieprzyjaciela.

Straty w sprzęcie - 90 samolotów. Straty w ludziach: poległo 44 pilotów , dostało się do niewoli 10.

W latach 1944-45 kiedy to w dywizjonie walczył STEFAN KLECZKOWSKI dywizjon wykonuje:

Rok 1944 – samozadań - 2.653;  godzin bojowego ataku - 5.259

Rok 1945 – samozadań  - 632;   godzin bojowego ataku - 1.118

W tym to czasie Stefan z dywizjonem stacjonuje  na następujących lotniskach w Anglii:1944- Coltishall. 9 maj 1945 – Anderews Field, 28 listopada 1945r – Turnhouse, 4 stycznia 1946r – Wick, 3 marca 1946r - Charterhall, 23 marca 1946r w Hethel (aż do rozwiązania dywizjonu).

W Dywizjonie 303 Stefan Kleczkowski bierze udział w 2 atakach bojowych i wykonuje 26 lotów bombowych nad Francję, Holandię, Belgię i Niemcy.

W dniu 25 kwietnia 1945 roku Dywizjon 303 osłania jeden z najsłynniejszych nalotów bombowych , na siedzibę Hitlera w Berchtesgaden w Alpach. W akcji tej bierze udział 250 bombowców Lancaster , eskortowanych przez 10 wysokiej klasy pilotów na mysliwcach Mustang. Wśród nich był kpt. Stefan Kleczkowski.

Po zakończeniu wojny ponownie podwyższa swoje kwalifikacje.Przechodzi kurs nawigatorów od 15 lutego do 25 marca 1946r w RAF West Raynham. Ostatni lot Stefana  w Dywizjonie 303 odbył się 10 maja 1946 roku.

Po zakończeniu działań wojennych Dywizjon 303 nadal pełnił służbę a rozwiązany zostaje 9 grudnia 1946 stacjonując w Hethel.

 Awanse i odznaczenia STEFANA KLECZKOWSKIEGO

 Służbę w Dywizjonie 302 rozpoczyna w stopniu podporucznika a kończy w Dywizjonie 303 w stopniu kapitana.

 Zostaje awansowany do stopnia majora przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ryszarda Kaczorowskiego w dniu 10 listopad 1990r.Uhonorowany zostaje wieloma odznaczeniami bojowymi i lotniczymi między innymi:- 14 sierpnia 1945r Odznaką 303 Dywizjonu Myśliwskiego Warszawskiego im T..Kościuszki- 21 marca 1946r Medalem Lotniczym.- 27 maja Krzyżem Walecznych Nr LEG 16650- Gwiazdą za Bitwę o Anglię ( Battle of Britain Star)

Wszystkim bohaterom odznaczonym tą Gwiazdą w roku 1993 w miejscowości Capel-le Ferne w hrabstwie Kent postawiono pomnik. Niestety Stefan nie dożył tego wydarzenia. Zmarł rok wcześniej.

Rodzina i przyjaciele.

    W roku 1941- 13 lutego wstępuje w związek małżeński z Betty Margaret Barrow. Mają dwóch synów młodszy Richard Francis starszy Stefan Henryk Stanley. Drugie imię Henryk otrzymuje po najlepszym koledze ojca, który zginął w akcji w bitwie o Anglię, trzecie Stanley (Stanisław po dziadku). Syn,Stefan Henryk Stanley Kleczkowski poszedł w ślady ojca i został również pilotem o specjalności „Bush Pilot” tzn specjalizował się w wykonywaniu lotów w trudnych warunkach, przeważnie w Kanadzie. Obecnie jest pilotem testującym samoloty w Anglii.

 -Wnuczek Stefan John Kleczkowski również jest pilotem .Pilotuje samoloty pasażerskie w liniach lotniczych BMI- British Midland International operujących z lotniska Heathrow w Londynie.Prowadzi samoloty typu Airbus,

  Pierwszy raz do Polski przyjeżdża w lipcu 1955roku samochodem w raz z żoną i synami. W późniejszych latach wizyty jego w Polsce sa coraz częstsze .Do tradycji należą jego przyjazdy w okresie wakacji na odpust w Kleczkowie i na Wszystkie Święte.Przez cały okres swego życia utrzymuje kontakty z kolegami z dywizjonu i ośrodków szkolenia.

  W gronie przyjaciół  Stefana Kleczkowskiego należy wymienić Henryka Szczęsnego jednego z największych bohaterów bitwy o Anglię. Towarzyszył Stefanowi w ostatniej drodze z Londynu na cmentarz w Kleczkowie.

Pochowany w Polsce zgodnie ze swoim życzeniem.Dla niej walczył i tu spoczywa. Jego żona , rodowita Angielka spocznie też w Polsce, obok niego.                 

O takich przyjaźniach napisano :

„Wysoko w górze w powietrzu, sprawy ŻYCIA i ŚMIERCI i POCZUCIA OBOWIĄZKU układały się w prosty, wyraźny sposób. Były to trzy żelazne niezłomne potęgi. A jednak czasem na ich twardym podłożu wyrastał miękki, cenny kwiat koleżeńskości. Kwiat cenny i dziwny, bo gdy raz wykiełkował i wyrósł, zdolny był potem przetrwać szorstkie wichury i znieść najcięższe burze przez długie lata.”

Stefan KIeczkowski pochodzi ze słynnego rodu szlacheckiego Kleczkowskich ,założycieli Kleczkowa i fundatorów tamtejszego kościoła .

 Cześć Jego pamięci.

Dokumenty i informacje do biografii dostarczyli:

1.Stefan Henryk Stanley Kleczkowski

2.Wojtek Edmund Budkiewicz

3. Czeslaw Jankowski

PS.Specjalne podziękowanie dla inicjatorki opracowania i kolekcjonerki materiałów, Alisi.