Szwajcarska demokracja bezpośrednia - inicjatywa ludowa
Zależność pomiędzy instrumentami demokracji bezpośredniej w szwajcarskim systemie politycznym, ma istotną rolę w zakresie jego kształtowania. Jak zostało opisane powyżej, referendum jest czynnikiem spowalniającym bieżące funkcjonowanie państwa, podczas gdy inicjatywa ludowa nadaje mu charakter dynamiczniejszy. W genezie ma to wyraz w ustanowieniu instrumentu referendum w konstytucji z 1848 roku, zaś o jego dalszym rozwoju, możemy mówić dopiero od konstytucji z 1874 roku. Dopiero w roku 1891, inicjatywa ludowa została powszechnie wprowadzona, gdzie przy uzbieraniu pięćdziesięciu podpisów, pełnoprawnych obywateli w czasie osiemnastu miesięcy, społeczeństwo mogło przedstawić własne propozycje zmian konstytucyjnych. W przypadku powodzenia, skutkowało to referendum na poziomie federalnym. Należy jednak zwrócić uwagę, że instrument inicjatywy ludowej na poziomie kantonalnym, był wprowadzany wcześniej. Jako główną przyczynę należy upatrywać, długoletni proces przekształcenia politycznego państwa helwetów z tworu konfederacyjnego w federacyjny. Na tej podstawie, można więc określić istotę inicjatywy ludowej jako sposób prezentacji obywatelskich pomysłów na rozwiązania prawne w zakresie bieżącego ładu ustrojowo-politycznego. Na szczeblu federalnym obecnie, dotyczy to możliwości postulowania całościowej zmiany konstytucji lub jej części. Aby taki postulat miał moc prawną, wymagane jest zebranie stu tysięcy podpisów pełnoprawnych obywateli. W razie sukcesu takiego przedsięwzięcia, skutkuje to referendum na skalę federalną. Chociaż nigdy się w historii Szwajcarii nie zdarzyło się, by społeczeństwo dokonało za sprawą inicjatywy ludowej, obalenia ustawy zasadniczej na rzecz proponowanej przez siebie. Nie mniej, w takiej sytuacji parlament byłby zmuszony do dymisji oraz rozpisania wyborów, gdzie nowo wybrane władze, wprowadziłyby inny, najwyższy akt normatywny. Jednakże, jak opisuje Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej, w przypadku propozycji zmiany częściowej, sytuacja jest bardziej skomplikowana. Jeżeli taka inicjatywa osiągnęła wymaganą ilość podpisów, określa się jej charakter. Może ona ogólnie formułować propozycje obywatelską lub w sposób ściśle sformalizowany. W wypadku, naruszenia w całości lub w części prawa konstytucyjnego lub międzynarodowego, adekwatnie uznaje się ją za nieważną. Dotyczy to przede wszystkim wymogu, precyzowania problemu zmiany do liczby jednej. Parlament jako najwyższa władza federacji, może się zgodzić lub nie z ową pozycją. Jeżeli tak się stanie, zaś inicjatywa ma wspomniany charakter ogólny, Zgromadzenie Federalne, rozpoczyna prace na utworzeniem konkretnego projektu zmiany, zgodnie z założeniami postulatu. Jeżeli nie wyraża zgody, inicjatywa przechodzi przez referendum na szczeblu krajowym. Jeżeli jego wynik okaże się pozytywny, parlament jest zobowiązany do skonstruowania takiego projektu. W tych wypadkach, oba są przedstawiane pod referendum federalne, gdzie Rady Kantonów i Narodowa mogą go opiniować pozytywnie lub negatywnie. W tym ostatnim przypadku parlament może zorganizować projekt przeciwny. Wtedy głosowanie dotyczy zarówno inicjatywy jak i parlamentarnej kontrpropozycji. W tego rodzaju referendum obligatoryjnym, niezbędne jest uzyskanie większości podwójnej, czyli pozytywnego rezultatu od narodu jak i kantonów. Dla samych głosujących istnieje możliwość poparcia obu projektów, z zastrzeżeniem pierwszeństwa, w sytuacji przyjęcia obu. Jeżeli nie zostanie osiągnięta, wspomniana podwójna większość, wszystkie propozycje automatycznie przepadają. W przypadku powodzenia, wprowadzana jest odpowiednia poprawka do ustawy zasadniczej.
mPolska24
