Wzrost niepewności dotyczącej polityki gospodarczej USA i sytuacji politycznej w Europie

W minionym tygodniu po raz pierwszy od kilku miesięcy można było zauważyć poważniejsze „wątpliwości” rynkowe co do perspektyw polityki fiskalnej w USA, wzrostu gospodarczego oraz inflacji i tym samym oczekiwań co do polityki pieniężnej Fed. Na te nastroje wpłynęła ubiegłotygodniowa wypowiedź sekretarza skarbu USA wskazująca na bardziej odległy termin zmian w polityce fiskalnej oraz publikacja zapisów z dyskusji podczas styczniowo-lutowego posiedzenia FOMC. Póki co wpływ tych informacji na sytuację rynkową był ograniczony, biorąc pod uwagę z jednej strony nadal niezbyt precyzyjne informacje dot. polityki gospodarczej w USA, a z drugiej strony pojawiające się równocześnie dość „jastrzębie” wypowiedzi członków FOMC. W minionym tygodniu odnotowano istotny spadek rentowności obligacji skarbowych na rynkach bazowych do najniższych poziomów od początku 2017 r. Ten spadek w ograniczonym stopniu przełożył się jednak na notowania papierów skarbowych, ze względu na równoczesny wzrost obaw dotyczących sytuacji politycznej w Europie.

W minionym tygodniu sekretarz skarbu USA Steven Mnuchin powiedział, że reforma systemu podatkowego w USA ma zostać uchwalona przed rozpoczynającą się w sierpniu przerwą w pracach Kongresu USA. Mnuchin dodał, że reforma ma być „bardzo duża”, przy szczególnej uwadze poświęconej cięciom podatków dla klasy średniej oraz uproszczeniu systemu podatkowego. W kontekście podatku granicznego (border tax)Mnuchin wypowiedział się dość niejednoznacznie, wskazując zarówno na „interesujące aspekty” takiego podatku, jak i na „narosłe pewne obawy” co do takiego rozwiązania. Sekretarz skarbu dodał, że oprócz zmiany ordynacji podatkowej, dla wzmocnienia wzrostu gospodarczego istotne jest również usunięcie części regulacji wdrażanych przez poprzednią administrację. Zdaniem Mnuchina osiągnięcie dynamiki wzrostu PKB rzędu 3% r/r jest możliwe, jednak zapewne dopiero pod koniec 2018 r., gdy gospodarka „odczuje” efekty wprowadzonych zmian.   

Po serii raczej „jastrzębich” wypowiedzi członków FOMC w ostatnich tygodniach, zapis dyskusji ze styczniowo-lutowego posiedzenia FOMC można z kolei uznać za dość „gołębi”, bynajmniej nie „zapowiadający” podwyżki stóp procentowych na posiedzeniu w marcu. Generalnie członkowie FOMC pozostają zgodni co do potrzeby dalszego zacieśniania polityki pieniężnej w warunkach poprawiającej się sytuacji gospodarczej oraz lepszych perspektyw inflacji, niemniej niewielu z nich obawia się ewentualnej „zbyt późnej” reakcji FOMC. Zapis z dyskusji nie potwierdza także obaw rynkowych dot. ewentualnego wcześniejszego ograniczania poziomu bilansu Fed.

W reakcji na publikację stenogramów oraz silniej w reakcji na późniejszą wypowiedź sekretarza skarbu, rentowności obligacji skarbowych w USA obniżyły się o ok. 10 pkt. baz.  Rentowności obligacji niemieckich obniżyły się w podobnej skali, czemu dodatkowo sprzyjały kolejne wypowiedzi przedstawicieli EBC wskazujące na wciąż pożądane utrzymanie bardzo luźnej polityki pieniężnej w strefie euro. Ponadto wzrost cen niemieckich papierów skarbowych stymulowało nasilenie obaw dot. sytuacji politycznej w Europie w warunkach utrzymujących się korzystnych sondaży dla eurosceptycznej Partii Wolności w marcowych wyborach parlamentarnych w Holandii oraz wzrost poparcia w sondażach dla Marie Le-Pen, kandydatki Frontu Narodowego w wyborach prezydenckich we Francji. W minionym tygodniu odnotowano także silniejszy wzrost spreadów rentowności obligacji skarbowych części krajów peryferyjnych strefy euro wobec rentowności obligacji niemieckich.

Efekt wzrostu premii za ryzyko związanej z sytuacją polityczną w Europie mógł być powodem dość słabej reakcji krajowego rynku długu na spadek rentowności obligacji na rynkach bazowych. Rentowności polskich 10-letnich obligacji skarbowych obniżyły się jedynie o 3 pkt. baz., co poskutkowało wyraźnym wzrostem spreadu rentowności krajowych papierów wobec ich odpowiedników na rynkach bazowych.

Analizując tygodniowe zmiany notowań pary USD/EUR (minimalne wzmocnienie notowań dolara wobec euro) trudno zauważyć wpływ większej niepewności dot. polityki gospodarczej w USA. Jednak analiza notowań kursu w trakcie tygodnia wskazuje na osłabienie notowań dolara w drugiej połowie tygodnia. Czynnikiem ograniczającym osłabienie dolara wobec euro było równoczesne osłabienie wspólnej waluty z tytułu wyższego ryzyka sytuacji politycznej w Europie. W ujęciu kursu efektywnego zarówno euro jak i dolar osłabiły się w minionym tygodniu o ok. 0,5 pkt. proc. Z kolei na wartości zyskiwała większość walut rynków wschodzących, choć skala tych wzrostów nie była spektakularna. Wydaje się, że w minionym tygodniu utrzymywał się napływ kapitału zagranicznego na rynki wschodzące, choć zapewne cały czas już w wolniejszym tempie niż na początku roku.

Sporą zmienność notowały w minionym tygodniu także rynki akcji, zarówno w zakresie zmian w trakcie tygodnia, jak i geograficznie. Na początku tygodnia dominował raczej trend wzrostowy na większości rynków, który wyhamował w połowie tygodnia, przy silnych spadkach w ostatnim dniu tygodnia. Z pewnością najważniejszym czynnikiem korekty indeksów na rynkach rozwiniętych był wzrost niepewności dot. skali luzowania fiskalnego w USA i przyspieszenia wzrostu gospodarczego. Na części rynków negatywnie zaważył zapewne także wzrost premii za ryzyko (głównie rynki europejskie). Ponadto, inaczej niż we wcześniejszych tygodniach, w ubiegłym tygodniu opublikowane wyniki finansowe firm zaskakiwały negatywnie. Giełdom w ograniczonym stopniu pomogły publikacje danych makroekonomicznych, w tym dobre dane z amerykańskiego rynku nieruchomości i bardzo dobre dane dot. wskaźników PMI koniunktury gospodarczej w strefie euro za luty, wskazujące na utrzymujące się perspektywy solidnego wzrostu gospodarczego na początku 2017 r. Powyższe czynniki poskutkowały wzrostem globalnego indeksu MSCI o ok 0,5% w pierwszej połowie tygodnia, by cały tydzień zakończyć wzrostem 0,2%. Pomimo większej niepewności dot. polityki gospodarczej w USA, amerykańskie giełdy zamknęły tydzień wzrostem o 0,5%, podobnie dobrze radziła sobie giełda niemiecka. Indeks giełdowy rynków wschodzących nie zmienił się, przy dość dużym zróżnicowaniu wyników na poszczególnych giełdach. Spore spadki notowano natomiast na rynkach peryferyjnych strefy euro. 

Polski rynek akcji podążał kierunkowo za rynkiem globalnym. Biorąc jednak pod uwagę skalę zmienności, cały czas należy wskazywać na dodatkowe czynniki krajowe, wpływające na notowania akcji spółek notowanych na GPW. W pierwszych dniach tygodnia, krajowa giełda zyskała aż 2,8%, po czym piątkowy silny spadek poskutkował ograniczeniem skali tygodniowego wzrostu do 1,2%. Tym samym zarówno skala wzrostu w pierwszych dniach, skala spadku pod koniec tygodnia, jak i całotygodniowa skala wzrostu wyróżniały krajowy rynek na tle rynku globalnego. Wydaje się, że na rynku utrzymuje się cały czas efekt średniookresowej poprawy perspektyw krajowej giełdy związany z ograniczeniem wcześniejszych obaw rynkowych dot. OFE czy też rozwiązania kwestii kredytów walutowych. Jednocześnie, skala korekty notowań pod koniec minionego tygodnia może wskazywać na ryzyko korekty po silnym wzroście notowanym w ostatnich tygodniach (wzrost indeksu WIG o ponad 13% od początku 2017 r.).

Niewielka zmienność złotego, wahającego się w minionym tygodniu w przedziale 4,30 – 4,33 PLN/EUR była wypadkową: - korekty rynkowej dot. perspektyw polityki gospodarczej oraz pieniężnej w USA, - wzrostu ryzyka sytuacji politycznej w Europie, - zmiennej sytuacji na krajowej giełdzie. 

W nadchodzącym tygodniu opublikowane zostaną wskaźniki ISM koniunktury gospodarczej w USA w lutym, niemniej miesięczne dane z rynku pracy opublikowane zostaną dopiero w kolejny piątek (10.03), co może ograniczyć nieco wpływ publikacji danych makroekonomicznych na sytuację rynkową. Zdecydowanie istotniejszym wydarzeniem rynkowym wydaje się być zaplanowane na wtorek 28. lutego wystąpienieprezydenta Donalda Trumpa w Kongresie USA. W kontekście wyższej niepewności dot. priorytetów działań nowej administracji wszelkie konkretniejsze informacji dot. działań w zakresie polityki gospodarczej oraz terminu ich wdrożenia będą dla rynków bardzo istotne. Oczywiście, o ile jakiekolwiek nowe oraz, co ważniejsze, konkretniejsze kwestie zostaną w wystąpieniu poruszone.

Ubiegłotygodniowe informacje co do priorytetów administracji prezydenckiej w USA wspierają naszą ocenę, utrzymywaną od kilkunastu tygodni, iż oczekiwania rynkowe na szybkie oraz znaczące zmiany w polityce fiskalnej, skutkujące szybkim i silnym ożywieniem gospodarki oraz inflacji są przesadzone. Póki co, faktycznie wydaje się, że reformy fiskalne nie są najważniejszym priorytetem nowej administracji, kwestią cały czas niejasną pozostaje skala zmian w polityce gospodarczej zarówno w zakresie obciążeń podatkowych, wydatków publicznych, ale i polityki handlowej. Podtrzymujemy nasze oczekiwania średnioterminowej korekty rynkowej co do oczekiwań szybkiego i dynamicznego ożywienie gospodarki USA, co powinno skutkować obniżeniem długookresowych stóp procentowych. Jednocześnie, sytuacja z minionego tygodnia także przypomniała, że na potencjalną skalę wzrostu cen złotowych aktywów (cen obligacji i kursu złotego) istotny wpływ będzie też miała sytuacja polityczna w Europie. Stąd zmienność sytuacji rynkowej w tygodniach kolejnych będzie zapewne podwyższona, szczególnie wobec zbliżającego się terminu wyborów parlamentarnych w Holandii 15 marca.   

Planowana na bieżący tydzień publikacja danych dot. wzrostu polskiego PKB w IV kw. 2016 r. powinna mieć ograniczony wpływ na sytuację rynkową, większość informacji jest już znana (publikacja wstępnych danych przed dwoma tygodniami oraz publikacja danych za cały 2016 r.). Pod koniec lutego, tak jak przed miesiącem nie będzie publikacji wstępnego szacunku CPI za luty, ze względu na zmianę koszyka inflacyjnego, a wydaje się, że obecnie to właśnie dane dot. inflacji mają większe znaczenie dla rynków w kontekście oczekiwań dot. przyszłych decyzji RPP.

źródło: BOŚ Bank