Sprawdzian po siedmiu latach

W tym niezbyt długim tekście sam rzecznik prasowy ministra obrony narodowej płk Jacek Sońta informuje nas, że wkrótce w wybranej jednostce wojskowej zostanie przeprowadzona kontrola sprawdzająca utrzymanie gotowości mobilizacyjnej jednostki. Można by krzyknąć: hura, nareszcie powraca problem gotowości mobilizacyjnej, a więc coś, o czym piszę na tym blogu nie od dziś. Dobrze, że w końcu zostanie sprawdzona jakaś jednostka. Powinienem się tylko cieszyć z takiej wiadomości, gdyby nie pewne okoliczności, które powodują, że ta euforia u mnie szybko opada. Zacznę od wyrażenia zdziwienia, które u mnie wywołuje fakt, że taki komunikat o planowanym powołaniu około 500 rezerwistów, a więc około batalionu i przeprowadzeniu z nimi krótkotrwałego ćwiczenia wojskowego, ogłasza aż rzecznik prasowy ministra, jakby to było jakieś niebywałe dokonanie na skalę państwa. Pamiętam czasy, kiedy takie kontrole były chlebem powszednim w Wojsku Polskim i każda jednostka, a szczególnie skadrowana, mogła w każdej chwili spodziewać się takiego sprawdzianu. Przez myśl nikomu by nie przeszło, aby o zamiarze lub fakcie przeprowadzenia takiej kontroli informowano za szczebla centralnego, a już na pewno nie informowałby o tym rzecznik samego ministra.

Jestem już od dłuższego czasu przyzwyczajany przez służby prasowe MON do takiej polityki informacyjnej, polegającej na nagłaśnianiu zdarzeń w wojsku wydawałoby się powszednich i rutynowych, ale przez te służby określane i podnoszone do rangi wydarzeń nadzwyczajnych. Dlatego nie dziwią mnie już komunikaty i zaproszenia dla mediów na takie „wydarzenia”, jak wykopanie okopu przez czołg czy wyjazd z koszar kilkunastu czołgów i pokaz strzelania lub na inne tego typu „eventy”. Ogłaszany przez rzecznika MON sprawdzian również nie jest (w każdym razie, nie powinien być) żadnym nadzwyczajnym wydarzeniem, lecz powszechną praktyką w wojsku. Samemu ministrowi obrony narodowej Tomaszowi Siemoniakowi i rzecznikowi ministra płk. Jackowi Sońcie taka kontrola może wydawać się czymś nadzwyczajnym, gdyż zarówno sam minister, jak i rzecznik „służą” w MON od sierpnia 2011 roku. Przedtem pan Siemoniak był sekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, a wtedy pan Jacek Sońta był podpułkownikiem Straży Granicznej. We wspomnianym komunikacie płk Sońta z rozbrajającą szczerością przyznaje, że „ostatnie takie szkolenie odbyło się 7 lat temu” (sic!). Tu aż prosi się zapytać zarówno pana Siemoniaka, jak i jego poprzednika, pana Klicha, dlaczego od 2008 roku nie było takiej formy kontroli gotowości mobilizacyjnej w Wojsku Polskim?

Z treści komunikatu o owej kontroli wynika, że „działanie to ma charakter planowy i było ujęte w dokumentach kontrolno-planistycznych do działalności Dowództwa Generalnego RSZ i Sztabu Generalnego WP w bieżącym roku kalendarzowym.” To stwierdzenie ma swoje konsekwencje. Oznacza ono, że nie jest to kontrola z zaskoczenia. Daleko jej do takiego sprawdzianu gotowości mobilizacyjnej i bojowej, jaką postuluję od dłuższego czasu. Ponieważ jest to planowe przedsięwzięcie dwóch instytucji centralnych, a więc każdej z nich zależy na tym, aby tego typu działanie pozwalające na „dokonanie oceny poprawności funkcjonowania jednostki wojskowej, w której przeprowadza się mobilizacyjne rozwinięcie z powołaniem rezerwistów włącznie, jak też organów terenowej administracji wojskowej odpowiedzialnych za prowadzenie działań związanych z powoływaniem rezerw osobowych”, wypadło jak najlepiej. Dlatego zarówno Dowództwo Generalne RSZ, któremu podlega kontrolowana jednostka, jak i Sztab Generalny WP, któremu podlega kontrolowany Wojewódzki Sztab Wojskowy i Wojskowe Komendy Uzupełnień, będą czynić wszystko, aby w wyniku planowanego sprawdzianu podległe jednostki i instytucje uzyskały jak najwyższą ocenę. Mogę iść o zakład, że na podstawie „nieoficjalnych” przecieków już teraz trwa gorączkowa krzątanina w jednostce, w której ma być przeprowadzone rozwinięcie mobilizacyjne, a w odpowiednich WKU trwa już ustalanie ilu jest i gdzie są rezerwiści, którzy mają być znienacka, w„trybie natychmiastowego stawiennictwa” powołani w czasie kontroli, tak, aby uzyskać określony procent stawiennictwa rezerwy uprawniający do ogólnej pozytywnej oceny.

Nie będę zbytnio zdziwiony, gdy wkrótce, na tej samej stronie internetowej MON i na portalu „polska-zbrojna.pl” ten sam rzecznik prasowy ministra obrony narodowej, zaprosi media na podsumowanie kontroli i radośnie przedstawi nam jej wspaniałe rezultaty. Dowiemy się wtedy, w jakiej jednostce to się odbyło i jak gremialnie rezerwiści „walili drzwiami i oknami” do jednostki, gnani poczuciem patriotycznego obowiązku. Zostaniemy poczęstowani opisami wspaniałego przebiegu wojskowego ćwiczenia krótkotrwałego i stwierdzeniami, że bardzo dobre wyniki oraz wysokie oceny tej kontroli dają pełne podstawy do konkluzji, że system mobilizacyjny w naszej armii jest (wbrew pewnym niecnym sugestiom) w pełni sprawny i gotowy na wszelkie ewentualności, po czym … wszystko wróci do normy i na następne tego typu ćwiczenie poczekamy do … kolejnych wyborów.

Dziwnym trafem na informację o planowanej kontroli gotowości mobilizacyjnej nałożyła się wypowiedź gen. dyw. Polki dla Onet.pl, która ukazała się na tym portalu w dniu 21 marca 2015 roku. Gen. dyw. Polko skomentował wielkie manewry, które armia Federacji Rosyjskiej przeprowadza w różnych miejscach Rosji. Komentując te ćwiczenia powiedział: „Rosjanie nie pierwszy raz przeprowadzają manewry z wykorzystaniem swojej strategicznej broni, ale uważam, że popełniamy duży błąd, bagatelizując ten fakt, wręcz przyzwyczajając się do takich agresywnych zachowań. Usypianie własnej czujności i brak reakcji na ruchy wojsk rosyjskich w obliczu faktów, które mają miejsce na Ukrainie – to wyraz braku wyobraźni i odpowiedzialności.” Gdy czytałem te słowa pojawiły się u mnie pytania, po pierwsze, jaką reakcję widziałby pan Polko za właściwą, adekwatną i zasadną? Po drugie, czyżby zapowiadane ćwiczenie mobilizacyjne w jednej z jednostek miałoby być naszą „reakcją” na „ruchy wojsk rosyjskich”? Jeżeli odpowiedź na to drugie pytanie byłaby twierdząca, to nawet uwzględniając różnice w potencjale tych dwóch armii, taka nasza reakcja na rosyjskie ćwiczenia byłaby żałośnie śmieszna.