Poprzez inwazję na pełną skalę Rosja narusza podstawowe prawa dzieci do życia i bezpieczeństwa. Wystrzeliwując rakiety i czołgi na domy cywilów, Rosjanie zabijają rodziców i porywają ukraińskie dzieci na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy. Według informacji z różnych źródeł ponad 121 000 dzieci zostało już przymusowo wywiezionych do Federacji Rosyjskiej. Są to zarówno sieroty, jak i osoby z rodzicami. Rosja w XXI wieku porywa ukraińskie dzieci i siłą deportuje je do obwodów włodzimierskiego, omskiego, czelabińskiego Federacji Rosyjskiej i na Sachalin. Część dzieci wywieziono z Mariupola do Doniecka, a następnie w kierunku Taganrogu. Jednocześnie Rosjanie usiłują usprawiedliwić nielegalną deportację dzieci opieką nad opuszczonymi przez Ukrainę sierotami. Mimo to wszystkie sieroty wraz z sierocińcami zostały centralnie ewakuowane z Mariupola w dniach 24-25 lutego.
Kreml po raz kolejny postępuje podobnie jak w scenariuszu z 2014 roku, kiedy setki dzieci zostało siłą wywiezionych z Krymu w ramach tzw. „przyciągania nadziei” na adopcję w Federacji Rosyjskiej. I pamiętamy, że z tego powodu Rosja została wykluczona z Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Dziecka (ENOC).
Z inicjatywy Putina Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej pracuje nad zmianami w ustawodawstwie w celu uproszczenia procesu adopcji. Wskazuje to, że planują przekazywać małych Ukraińców bez „nadmiernych” kontroli i norm prawnych, aby ukryć miejsce i szczegóły nielegalnie deportowanych dzieci. Jednocześnie, jeśli ta inicjatywa ustawodawcza zostanie wdrożona, zmiana rodziny i powrót dzieci na Ukrainę staną się prawie niemożliwe. Co więcej, rażąco narusza to prawo Ukrainy, które w porozumieniu z Narodową Służbą Społeczną Ukrainy określa specjalną procedurę adopcji dzieci ukraińskich przez cudzoziemców. Takie działania Kremla są rażącym naruszeniem art. 7 i 21 Konwencji ONZ o prawach dziecka, a także art. 49 Konwencji genewskiej o ochronie osób cywilnych w czasie wojny, który zakazuje przymusowej masowe przesiedlenia lub deportacje.
Jednak najstraszniejsze jest to, że Rosjanie używają dzieci jako „ludzkiej tarczy” z Sił Zbrojnych Ukrainy. Tak więc 11 kwietnia okupanci w Volnovakha zmusili uczniów do powrotu na studia w budynku miejscowej szkoły. Mimo że walki nie były daleko, podczas których zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym dzieci muszą być starannie chronione.
Według Centrum ds. Zwalczania Dezinformacji działającego przy Radzie Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, Federacja Rosyjska wykorzystuje również do propagandy i podróbek dzieci deportowane z Ukrainy. Kremlowskie media rozpowszechniają wywiady na temat dzieci wywiezionych z Ukrainy, które propagandyści nazywają szpiegami w ramach operacji specjalnej. W szczególności rozpowszechniają materiały dezinformacyjne o tym, jak „reżim ukraiński, naśladując III Rzeszę, wysyła dzieci do walki”. Propaganda Putina zdaje się wykorzystywać wywiady z ukraińskimi dziećmi. W materiałach znajdują się bezsensowne cytaty, w dodatku pseudodziennikarze dezinformują, że dzieci te od początku operacji specjalnej pracują jako szpiedzy na Ukrainie. Wykorzystywanie przez Rosję dzieci w wojnie informacyjnej jest kolejnym rażącym naruszeniem prawa międzynarodowego. Ponadto w Rosji na szczeblu państwowym planuje się utworzenie specjalnych obozów dla deportowanych dzieci ukraińskich do nauki języka rosyjskiego. Będą przeznaczone dla dzieci, które nie znają dobrze języka kraju agresora i nie mogą uczyć się w rosyjskich szkołach.
Jednocześnie wielu ekspertów wskazuje na następujące cele realizowanej przez Rosję nielegalnej deportacji dzieci ukraińskich: - utworzenie i szkolenie kadr dla rosyjskich organów ścigania;
- rozwiązywanie własnych problemów demograficznych;
-Stworzenie rezerwy ideologicznie zindoktrynowanych, „poprawnych” Ukraińców, którzy będą dalej zaangażowani w tworzenie władz okupacyjnych na okupowanych terytoriach. Takie działania Kremla można zakwalifikować jako porwanie, wymagające natychmiastowej i zdecydowanej reakcji społeczności międzynarodowej. W związku z tym Ukraina wzywa Komitet Praw Dziecka ONZ, Komitet Praw Człowieka ONZ, Globalny Sojusz Narodowych Instytucji Praw Człowieka (GANHRI) do podjęcia wszelkich możliwych środków w celu zapobieżenia dalszej nielegalnej deportacji dzieci ukraińskich do Rosji oraz do ułatwienia powrót dzieci już wywiezionych do Rosji z terytorium Federacji Rosyjskiej do bezpiecznych rejonów Ukrainy.