Liczne badania przedsiębiorców potwierdzają, że to niepewność co do prawa, a zwłaszcza prawa podatkowego, stanowi główna barierę inwestycji w Polsce. Według NBP za trzy z ostatnich czterech kwartałów dla których dostępne są dane o barierach inwestycji, bariery prawne i fiskalne były wymieniane na pierwszym miejscu:
Źródło: NBP, Szybki Monitoring, Nr 04/17 (październik 2017 r.)
A dla przedsiębiorstw w dobrej kondycji finansowej (ciemno niebieska linia na poniższym wykresie), bariery prawne i fiskalne, są stanowczo największą barierą realizowanych inwestycji:
Źródło: NBP, Szybki Monitoring, Nr 04/17 (październik 2017 r.)
W badaniu „The Global Competitiveness Report” od ponad dekady(!) przedsiębiorcy wskazują prawo podatkowe (czerwona linia na poniższym wykresie) jako najistotniejszą przeszkodę w prowadzeniu przedsiębiorstwa w Polsce:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
To wysokie skomplikowanie prawa podatkowego czyni Polskę unikalną na tle 34 państw europy wschodniej i najbardziej rozwiniętych państw zachodu, nigdzie prawo podatkowe nie jest tak dolegliwą barierą przedsiębiorczości jak u nas:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
(te 34 państwa w zestawieniu to: Australia, Austria, Belgium, Bulgaria, Canada, Croatia, Czech, Denmark, Estonia, Finland, France, Geogia, Germany, Greece, Hungary, Ireland, Italy, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Netherlands, New Zealand, Norway, Poland, Romania, Russia, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland, UK, Ukraine, USA)
Gdy średnia dla 34 państw rozbijemy na Europę wschodnią i zachodnią to skomplikowanie podatków w Polce jako bariera dla biznesu jest nadal istotną barierą. Poniżej Polska na tle Europy wschodniej:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
A poniżej Polska na tle państw Zachodu:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
Zupełnie fatalnie skomplikowanie polskich podatków wygląda na tle państw, które maja najmniej skomplikowane podatki wg przedsiębiorców:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
Ale nawet na tle tych państw zachodu i byłłego bloku wschodniego, które mają najbardziej skomplikowane w odczuciu przedsiębiorców podatki, w Polsce mamy jeszcze bardziej skomplikowane podatki:
Źródło: The Global Competitiveness Report różne wydania, World Economic Forum
Nie tylko Narodowy Bank Polski, czy organizatorzy forum w Davos, stwierdzają, że niestabilność prawa jest główną barierą dla przedsiębiorców w Polsce. Według badania „Bariery prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce” wykonywanego corocznie od trzech lat przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców główną barierą jest niestabilność prawa:
Źródło: Bariery prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców
Jeśli chcemy zwiększyć inwestycje w Polsce możemy, słuchać oderwanych od życia typów, którzy nigdy w życiu nigdy nie próbowali pozyskać projektu inwestycyjnego, którzy w życiu nie analizowali nawet jednego projektu inwestycyjnego. Wtedy, będziemy błędnie kierować wysiłki na zwiększenie oszczędności. Albo podejmiemy skuteczne uproszczenie prawa podatkowego.
Owszem, w długim okresie czasu, znaczne zwiększenie inwestycji wymagać będzie zwiększenia oszczędności. Ale poziom oszczędności nie jest dziś wiążącym ograniczeniem wzrostu inwestycji . Najpierw należy zwiększyć skłonność do inwestowania. Dopiero potem zapewnić wieloletnie finansowanie zwiększonych inwestycji. Zwiększanie oszczędności w sytuacji, gdy nie opłaca się inwestować, z powodu ryzyka podatkowego, bedzie tylko szkodnictwem.