Małgorzata polityczna
W Danii władza ustawodawcza należy do króla i parlamentu, który zbiera się w terminie odgórnie określonym, jakim jest dwunasty powszedni dzień po dniu wyborów w samo południe. Monarsze duńskiemu przysługuje jednakowoż prawo do zwołania pierwszego posiedzenia nowo wybranego Folketingu wcześniej. Rzadkością jest w Danii parlament, który jest w stanie funkcjonować całą czteroletnią kadencję. Monarcha korzysta z uprawnienia rozwiązania parlamentu i zarządzenia przedterminowych wyborów, a uchwalony projekt ustawy staje się obowiązującą ustawą dopiero po uzyskaniu sankcji królewskiej. Duński monarcha nie ponosi odpowiedzialności za swoje poczynania, a jego osoba jest nietykalna.
Rolą monarchy jest powoływanie ministrów. Ministrowie tworzą Radę Państwa, która obraduje pod przewodnictwem króla, natomiast ministrowie kierowani przez ministra państwa [premiera] tworzą natomiast Radę Ministrów. Ponieważ szefem rządu zostaje lider koalicji większościowej, to utrata zaufania Folketingu przez rząd powoduje, że monarcha odwołuje ministrów. Duński monarcha w stosunkach międzynarodowych działa w imieniu państwa, ale bez zgody Folketingu nie może podejmować działań wiążących się ze zmianami terytorialnymi królestwa. Nie wolno też monarsze wypowiadać umów międzynarodowych przyjętych przez parlament.
Małgorzata II z urzędu jest naczelnym dowódcą duńskich sił zbrojnych oraz zwierzchnikiem Kościoła Danii, który ma status kościoła państwowego.
Małgorzata ceremonialna
Jej Królewska Mość Małgorzata II, z Bożej łaski królowa Danii nie używa wcześniejszych tytułów królów Danii, Gotów i Wenedów, książąt Szlezwiku, Holsztynu, Stormarnu, Dithmarses, Lanenberga i Oldenburga. Jej następcą jest jej najstarszy syn, Jego Królewska Wysokość Fryderyk, królewicz duński, który jest też hrabią Monpezat. Dziadek obecnej królowej, Chrystian X, w latach 1918-1944 nosił również tytuł króla Islandii, która wcześniej była autonomiczną częścią Danii, a później zdecydowała się obrać republikańską formę rządów i prezydentem zastąpić króla. Mimo że Dania zajmuje powierzchnię ok. 43 tysięcy kilometrów kwadratowych, to pod jej jurysdykcją pozostają dwa terytoria autonomiczne: Wyspy Owcze oraz Grenlandia.
Małgorzata objęła tron po swoim ojcu, Fryderyku IX. Ponieważ król miał trzy córki i żadnego syna, zmieniono prawo sukcesji tronu. Do 1953 r. duński tron mógł być dziedziczony wyłącznie przez mężczyzn, co było zgodne z prawem salickim. Od panującego w latach 1863-1906 Chrystiana IX korona przechodziła z ojca na najstarszego syna i nie było powodu do zmiany istniejących zasad. Następcą panującego w latach 1947-1972 prawnuka Chrystiana IX był jego młodszy brat, książę Knud. W 1953 r. przeprowadzono zmianę prawa, która wprowadziła zasadę primogenitury męskiej i potencjalną przyszłą królową została najstarsza córka Fryderyka IX, księżniczka Małgorzata. Wprowadzone wtedy zasady przekazywania tronu były wzorowane na rozwiązaniach stosowanych w Wielkiej Brytanii, gdzie rok wcześniej na tronie zasiadła córka zmarłego monarchy, Elżbieta. Książę Knud miał córkę Elżbietę, która zgodnie z dotychczasowymi zasadami nie miałaby praw do korony, według nowych, byłaby piąta w kolejności, oraz dwóch synów, książąt Ingolfa i Chrystiana, którzy sami zrezygnowali z tytułów i praw sukcesyjnych odpowiednio w 1968 r. i 1971 r., czyli jeszcze za panowania stryja, Fryderyka IX. Król zmarł w 1972 r., na tron wstąpiła jego najstarsza córka, obecna królowa Małgorzata II. Zmienione prawo zostało zastosowane bez wywoływania dynastycznego konfliktu, zaś książę Knud zmarł cztery lata po śmierci brata. Z małżeństwa z księciem Henrykiem de Laborde de Monpezat, dyplomatą francuskim, Małgorzata II ma dwóch synów, Fryderyka i Joachima. Pomimo tego że obaj książęta mają synów, to w 2009 r. dokonano rewizji zasad dziedziczenia korony i równouprawniono księżniczki i książąt, których kolejność do tronu miał wyznaczać jedynie stopień pokrewieństwa i wiek, ale już nie płeć. Tym samym Dania stała się pierwszą europejską monarchią, która w XXI wieku zaczęła dopuszczać do tronu kobiety na równi z mężczyznami. Obecnie w kolejce do tronu na pierwszym miejscu jest książę Fryderyk, dalej czworo jego dzieci. Następnie książę Joachim i jego dzieci z dwóch małżeństw, również czworo. Na jedenastym miejscu jest młodsza siostra królowej, księżniczka Benedykta, a dalej księżniczka Elżbieta, córka księcia Knuda. Najmłodsza siostra Małgorzaty II, Anna Maria nie ma praw do duńskiego tronu, ponieważ w 1964 r. wyszła za mąż za ówczesnego króla Grecji, Konstantyna I, co wiązało się ze zmianą wyznania na prawosławie.
Mimo że królewska korona istnieje w Danii, to nie jest ona nawet symbolicznie obecna podczas uroczystości inaugurujących początek panowania nowego monarchy, można ją natomiast zobaczyć na pogrzebach królów. Panująca dzisiaj w Danii Małgorzata II nie miała uroczystej intronizacji. Premier ogłosił wstąpienie na tron nowej królowej z balkonu pałacu Christiansborg, po czym Małgorzata odczytała list skierowany do poddanych. Ojciec królowej, Fryderyk IX, podobnie jak wcześniejsi władcy, pochowany został w katedrze w dawnej duńskiej stolicy Roskilde, położonej 30 km od Kopenhagi. Można przypuszczać, że w przyszłości Małgorzata II spocznie w tym samym miejscu, w którym leży jej ojciec i inni przodkowie.
Małgorzata prywatna
Im bardziej ktoś próbuje utrzymać swoją prywatność w tajemnicy, tym bardziej staje się on narażony na próby odarcia go z tej prywatności. Mimo że panuje już 45 lat, to liczebnik przy jej imieniu wydaje się wyjątkowo do niej pasować. Małgorzata jest drugą, po Małgorzacie I, królową Danii o tym imieniu, drugim, po brytyjskiej królowej Elżbiecie II, najdłużej panującym obecnie monarchą w Europie, a także drugim, po Chrystianie IV, najdłużej panującym władcą Danii. Do pobicia rekordu przodka, potrzebowałaby panować jeszcze ok. 15 lat. Czy tak się stanie, czas pokaże. Sama królowa w wywiadzie przeprowadzonym pod koniec zeszłego roku powiedziała, że nie ma zamiaru abdykować.
Królowa znana jest z palenia papierosów, nawet w oficjalnych sytuacjach. Nigdy się z tym nie kryła, nie jest problemem znalezienie zdjęcia Małgorzaty z papierosem, a ona sama przyznała niedawno, że rzucenie palenia to chyba jedyna rzecz, której nigdy nie brała pod uwagę. Jest również utalentowaną malarką, sama, posługując się pseudonimem Ingahild Grathmer, ilustrowała książki m.in. trylogię Władca Pierścieni Tolkiena wydaną w Danii na początku lat 70-tych. Podobno również współuczestniczyła w ich tłumaczeniu. Poza tym, Małgorzata projektuje stroje wykorzystywane w filmach i przedstawieniach teatralnych, ale również ubrania, w których sama nieraz występowała publicznie.
W republikach obywatele non-stop bombardowani są sondażami pokazującymi popularność polityków, partii czy też instytucji. W monarchiach popularność nie ma wpływu na to, kto będzie kolejną głową państwa, dlatego też takie badania przeprowadzane są rzadziej. Te, które się przeprowadza pokazują, że Małgorzata II jest niekwestionowaną liderką. Cieszy się poparciem ponad 80% poddanych i żaden z jej europejskich odpowiedników nie może pochwalić się równie dobrym wynikiem. Duńska królowa spokrewniona jest z m.in. Karolem XVI Gustawem, królem Szwecji oraz Haraldem V, królem Norwegii. W tym roku, oprócz jubileuszu panowania, będzie obchodziła 50. rocznicę ślubu.
A na koniec, ciekawostka [sam dowiedziałem się o tym, zbierając informacje do tekstu] dla tych, którzy dobrnęli aż do tego momentu. Większość z nas ma w domu coś, co zostało nazwane na cześć Małgorzaty II, chociaż mało kto zdaje sobie z tego sprawę. „Miska Małgorzaty” [miska Margrethe/duń. Margretheskålen] to rodzaj plastikowego naczynia z dziobkiem i uchwytem oraz antypoślizgową gumką na spodzie, które zostało opracowane w 1954 r. i nazwane na cześć ówczesnej księżniczki Małgorzaty.
mPolska24
