Ciemność i zło

Religia, ewangelia, godność osoby ludzkiej, wolność nie były pojęciami zgodnymi z ideologią marksistowską – podkreślił delegat Benedykta XVI abp Angelo Amato w homilii wygłaszanej podczas beatyfikacji ks. Jerzego Popiełuszki. Dodał, że po II wojnie światowej na dużym obszarze Europy, światło rozumu zostało przyćmione ciemnością, a dobro zastąpione złem.

Co innego w czasach nazizmu, kiedy Watykan  prowadził jawny flirt z Hitlerem. Włoscy historycy Mario J. Cereghino i Giuseppe Casarrubea ogłosili właśnie odnaleziony w  londyńskim archiwum Kew Garden telegram z 19 października 1943 roku, w którym jest mowa o spotkaniu Piusa XII z przedstawicielem dyplomacji USA przy Stolicy Apostolskiej Haroldem Tittmannem. Według tego dokumentu Pius XII zamiast wyrazić oburzenie wielką łapanką ponad tysiąca Żydów w rzymskim getcie i ich wywozem dzień wcześniej do obozu Auschwitz, był zdenerwowany z powodu – jak zapisano jego słowa – „komunistycznych band, stacjonujących wokół Rzymu”. „Bandy” te – jak wyjaśniają włoskie media – to komórki antyfaszystowskiego ruchu oporu. Amerykański dyplomata, zanotował również, że papież podkreślił iż „Niemcy szanowali Państwo Watykańskie i własność Stolicy Apostolskiej w Rzymie”. Ponadto Pius XII ocenił, że niemieckie dowództwo „wydaje się dobrze nastawione wobec Watykanu”.

Pius XII zwany „papieżem Hitlera” nie pozostawił złudzeń, co do swoich politycznych sympatii. Zaraz po wyborze złożył podziękowania generałowi Franco za odniesienie „tak pożądanego przez Kościół katolicki zwycięstwa”. Następny telegram z gratulacjami wysłał do Hitlera, któremu przekazał „najlepsze życzenia opieki niebios i błogosławieństw wszechmocnego Boga”. Później wielokrotnie podkreślał, iż Führer jest prawowitym przywódcą Niemców, a kto odmówi mu posłuszeństwa, ten zgrzeszy. Gdy we wrześniu 1939 Polacy ginęli pod hitlerowskim ogniem niemieccy katolicy, zachęcani do tego przez swych kardynałów i biskupów, modlili się o to, by nie ucierpiała hitlerowska Rzesza. Polskim katolikom pozostawała gorzka świadomość, iż Pius XII uważał, że Niemcom po I wojnie światowej wyrządzono wielką krzywdę, zatem zgoda Polski na „korytarz” i spełnienie innych żądań Hitlera miało być naprawieniem tych niesprawiedliwości.

Po inwazji Hitlera na Związek Radziecki, Pius XII z radością mówił, w swym radiowym orędziu, o „dających sercu nadzieję na rzeczy wielkie i święte” oraz dostrzegał „wspaniałą ofiarność walczących w obronie zrębów chrześcijańskiej kultury”, wyrażając ufność w „ich triumf”. Kiedy Anglia i Francja wezwały go, by potępił Niemcy, jako agresora i sprawcę drugiej wojny światowej – papież odrzucił ten apel.

Niemal nazajutrz po kapitulacji Niemiec Pius XII rozpoczął zakrojoną na szeroką skalę akcję ratowania hitlerowskich zbrodniarzy. W orędziu wigilijnym 1945 r, stanął w obronie głównych oskarżonych interweniując w sprawie ułaskawienia 200 przestępców wojennych, w tym m.in. katów Polaków, Hansa Franka i Arthura Greisera. Ludobójca Oswald Pohl, twórca gazowych komór i pieców krematoryjnych, skazany na karę śmierci przez powieszenie otrzymał depeszę z Watykanu, w której napisano: „Ojciec święty w ojcowskiej miłości udziela Oswaldowi Pohlowi na łożu boleści uproszonego błogosławieństwa apostolskiego, jako najwyższej gwarancji niebiańskiej pociechy”. Nie wiadomo czy obergruppenführer SS podziękował zwyczajowym: „Bóg zapłać”, ale idąc na stryczek na pewno czuł za plecami wspierający oddech papieża. Krzepiła go także myśl, że słowa na klamrach pasów żołnierzy Hitlera to przecież: „Gott mit uns”.