Serwis używa plików cookies, aby mógł lepiej spełniać Państwa oczekiwania. Podczas korzystania z serwisu pliki te są zapisywane w pamięci urządzenia. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej o plikach cookies możesz przeczytać tutaj.

Autorzy więcej

SZANUJMY JĘZYK OJCZYSTY, POLSZCZYZNĘ! (5)

Nie szalejmy ze spacją i opuszczaniem „ogonków”!

SZANUJMY JĘZYK OJCZYSTY, POLSZCZYZNĘ! (5)
źródło: internet cc
W tej części naszego cyklu będzie o pewnych aspektach polszczyzny w kontekście edytora tekstu.

Współcześnie nie ostrzymy pióra wyrwanego jakiemuś nieszczęsnemu ptaszysku i nie maczamy go w inkauście, żeby przelać na papier nasze myśli. Zasiadamy do klawiatury i pisany tekst śledzimy na monitorze, mogąc go do woli poprawiać i zmieniać bez ryzyka, że zrobi się nam kleks albo miejsce wydrapania błędu będzie nazbyt widoczne, zdradzając nasze manipulacje.
To naprawdę błogosławieństwo naszych czasów, że możemy pisać szybko i wygodnie, mając praktycznie nieograniczone możliwości formatowania tekstu. Drukować go (o ile w ogóle jest taka potrzeba) wtedy, gdy jest już doskonały tak w treści, jak i w formie.
Oczywiście, gdy jest szybko, to chcemy jeszcze szybciej i zapominamy o tych możliwościach (niekiedy pewnie nie jesteśmy ich nawet świadomi), pisząc byle jak.
 
Nawiązując do tytułu chcielibyśmy przestrzec przed nadużywaniem spacji. Spacja powinna być jedna albo wcale. Do tworzenia dłuższych odstępów służą inne narzędzia. Jeśli uszanujemy tę zasadę, to unikniemy różnych psikusów, jakie spacja może zrobić naszemu tekstowi.
Skupimy się na spacji w sąsiedztwie znaków interpunkcyjnych.
Jakże często oglądamy teksty, w których jakiś wiersz zaczyna się przecinkiem lub kropką. Mniej może razi wzrok, ale jest równie bezsensowne umieszczenie nawiasu lub cudzysłowu otwierającego na końcu wiersza. Oczywiście nikt ich tam świadomie nie postawił. To przecież „komputer” sam rozpoczyna kolejne wiersze. Nie musimy uważać, żeby nie wyjść z tekstem poza kartkę, jak to drzewiej bywało podczas pisania na maszynie. To ułatwienie stanowi jednak pułapkę na tych, którzy używają spacji przed przecinkiem i kropką, przed nawiasem i cudzysłowem zamykającym oraz po nawiasie i cudzysłowie otwierającym. Jeśli zdanie
Osoby, które czekają na pociąg do Warszawy, proszone są o przejście na peron drugi.
napiszemy w ten oto sposób
Osoby , które czekają na pociąg do Warszawy , proszone są o przejście na peron drugi .
możemy się spodziewać (szczególnie np. po skopiowaniu i wklejeniu tekstu w inne miejsce czy po zmianie czcionki, po zmianie wielkości marginesów itp.), że my i nasi czytelnicy ujrzymy coś takiego:
Osoby , które czekają na pociąg do Warszawy
, proszone są o przejście na peron drugi
.
Po przecinku i po kropce spacja jest obowiązkowa. Przed - zakazana. Kolejne przykłady:
Przezywali go „harcerzykiem”, bo choć nigdy do harcerstwa nie należał, to ubiorem (krótkie spodenki i czapka z daszkiem) oraz zachowaniem na to miano sobie zapracował.
To samo zdanie napisane z niepotrzebnymi spacjami
Przezywali go „ harcerzykiem ”, bo choć nigdy do harcerstwa nie należał, to ubiorem ( krótkie spodenki i czapka z daszkiem ) oraz zachowaniem na to miano sobie zapracował.
może zachować się w następujący sposób:
Przezywali go „ harcerzykiem
”, bo choć nigdy do harcerstwa nie należał, to ubiorem (
krótkie spodenki i czapka z daszkiem
) oraz zachowaniem na to miano sobie zapracował.
Ani to ładnie wygląda, ani ma sens.
Znak zapytania rozpoczynający frazę jest normą w języku hiszpańskim (ma nieco inną postać, jest odwrócony), w polskim jego miejsce jest wyłącznie na końcu pytania. Podobnie rzecz ma się z wykrzyknikiem. Zresztą w sytuacjach „omsknięcia” się znaku do następnego wiersza może on (znak) rozpoczynać zdanie, które zupełnie go nie potrzebuje, nawet na końcu.
 
Drugi z dzisiejszych tematów dotyczy opuszczania "ogonków". Tak potocznie zwykliśmy nazywać znaki diakrytyczne, których w języku polskim nie brakuje. Ponieważ ich używanie wiążę się z przyciśnięciem dodatkowego klawisza lub wielokrotnym przyciskaniem tego samego (zależnie od typu klawiatury), to w naszych pospiesznych czasach powstaje pokusa, żeby sobie to odpuścić. Ci, którzy tak piszą, liczą - i słusznie - na domyślność odbiorców ich komunikatu. Czy jednak nigdy nie dochodzi do nieporozumień albo co najmniej zabawnych sytuacji?
I nie mamy na myśli tylko zestawienia łaska-laska. Oto inne:
ogląda-ogłada
sądów-sadów
wyległo-wylęgło
cześć-część
jeżyków-języków
wyjąc-wyjąć
Zbawienny kontekst na ogół rozstrzyga, o którą wersję chodziło autorowi. Niestety ten kontekst często dotyczy dość poważnej materii, która niezbyt dobrze komponuje się ze śmiesznostkami, jak w zdaniu:
Uchodźcy nie znają jeżyków, nie mają kwalifikacji.
Zanim zatroskamy się o los ludzi skazanych na życiowe trudności z powodu ich własnych ograniczeń, uśmiechniemy się… nie ma siły. Podobnie:
brak taktu i oglądy
czy
z jej gniazda wyległo się liczne potomstwo
To ostatnie, gdyby nie zaimek zwrotny niemający tu zastosowania, to nawet miałoby sens; przecież potomstwo po wylęgnięciu się może wylec z gniazda, chociaż częściej wypełza lub wylatuje.
 
 
Podsumowując: czas, który zaoszczędzimy nie robiąc niepotrzebnych - wręcz szkodliwych - spacji, wykorzystajmy na klepnięcie prawego ALTa, żeby uniknąć niezamierzonych żartów słownych powstających w wyniku użycia a, e, c, n, s, z zamiast ą, ę, ć, ń, ś, ź, ż lub innego przemieszania tych znaków.
 
 
Poprzednie artykuły cyklu:
Wstęp - http://www.mpolska24.pl/post/9967/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-w
1. Nie "zamisiowujmy" polszczyzny! - http://www.mpolska24.pl/post/10030/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-1
2. Nie zapominajmy o neutrum! - http://www.mpolska24.pl/post/10084/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-2
3. Nie bądźmy nadgorliwi! - http://www.mpolska24.pl/post/10169/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-3
4. Nie lekceważmy przecinka! - http://www.mpolska24.pl/post/10252/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-4

 

 

 

Data:
Tagi: #
Komentarze 0 skomentuj »
Musisz być zalogowany, aby publikować komentarze.
Dziękujemy za wizytę.

Cieszymy się, że odwiedziłeś naszą stronę. Polub nas na Facebooku lub obserwuj na Twitterze.