O co tak naprawdę chodzi w sprawie Mariusza Kamińskiego, czyli bez łaski.

Od wczoraj przetacza się przez internet fala wynurzeń googlowych prawników, paraznawców prawa konstytucyjnego, w szczególności art. 139, mówiącego o prawie łaski, które przysługuje prezydentowi. Pośród obrońców słuszności tej nader swawolnej interpretacji wspomnianego przepisu dominuje pogląd, że przecież wyrok i tak był zły i niesprawiedliwy, bo Mariusz Kamiński jest człowiekiem krystalicznym i został skazany politycznie, niemal jak ofiary PRL-owskich procesów opozycjonistów. Dodajmy, że wyrok jest oceniany zasadniczo a vista, bo gros komentujących nie czytało uzasadnienia nawet w tej jego niewielkiej jawnej części. Pomijam przy tym możliwość prawidłowego zrozumienia używanego w nim języka prawniczego.

Tyle, że Mariusz Kamiński, człowiek skądinąd niezwykle sympatyczny, nie był sądzony za ściganie przestępców, jak się usiłuje wmówić opinii, a za błędy i przekroczenie uprawnień, w ramach których działał – ba, które sam wymyślił, bo przecież aktywnie pracował w procesie legislacyjnym ustawy o CBA. Ściganie za błędy nie jest „polskim wymysłem”, jak skomentował jeden z moich znajomych, tylko twardym prawidłem wszelkich państw demokratycznych, począwszy od USA na Niemczech skończywszy. Funkcjonariusz policji, który przekroczy uprawnienia, popełni błąd używając broni nieadekwatnie do sytuacji, podlega postępowaniu dyscyplinarnemu i najczęściej zostaje wydalony ze służby. Tutaj mamy do czynienia z byłym szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego, niepomiernie ważniejszą osobą niż przeciętny „krawężnik” w strukturze państwa, o zakresie kompetencji i odpowiedzialności w skali nieporównywalnej.

Do wczoraj nie budziło wątpliwości, że ułaskawić można jedynie człowieka skazanego prawomocnie wyrokiem sądu. Z tej prostej przyczyny, że człowiek, dopóki nie jest prawomocnie skazany, chroniony jest domniemaniem niewinności, które musi zostać obalone w procesie karnym. Istniały – jak w każdym zagadnieniu prawnym – peryferyjne głosy, że jakby czytać literalnie i w całkowitym oderwaniu od innych przepisów, to zasadniczo prezydent może zrobić z prawem łaski wszystko, co tylko żywnie przyjdzie mu do głowy. Takie głosy pojawiają się przy każdym właściwie zagadnieniu prawnym, ale nikt nie bierze ich na poważnie, bo prawo to nie jeden wyjęty z całości zapis, działający w oderwaniu od wszystkich innych, a cały system naczyń powiązanych.

Jednak zamiast zagłębiać się w prawnicze, mniej lub bardziej wyrafinowane dywagacje, spójrzmy, po co przeprowadzono całą tę operację. Mariusz Kamiński został powołany na stanowisko ministra koordynatora służb specjalnych, który dla wykonywania swojej funkcji musi otrzymać certyfikat poświadczenia bezpieczeństwa o klasie ściśle tajne. Ustawa wyklucza możliwość przyznania tego certyfikatu osobie prawomocnie skazanej. Natomiast wyrok sądu apelacyjnego, do którego odwołał się Mariusz Kamiński po skazaniu go w pierwszej instancji za przekroczenie uprawnień, ma tę właściwość, że z mocy prawa staje się prawomocny z chwilą jego ogłoszenia. Zatem, aby Mariusz Kamiński mógł pełnić swoją funkcję, nie można było dopuścić do uprawomocniania się orzeczenia Sądu, które nawet jeśli złagodzone w stosunku do wyroku pierwszej instancji, z pewnością nie byłoby uniewinniające. Nie dlatego, że wyrok pierwszej instancji jest całkowicie chybiony, ale dlatego, że przynajmniej w części jest prawidłowy.

Poraża cynizm, z jakim partia powołująca się na prawo to prawo sprytnie nagięła, byle tylko osiągnąć swój cel, a do walki na frontach komunikacyjnych wysłała naiwnych internautów. Jest jeszcze druga refleksja płynąca z tej sytuacji – czekają nas jeszcze większe fajerwerki, idźcie po popcorn, będzie co oglądać.