Wyraźny wzrost inflacji
Wyraźny wzrost wskaźnika CPI na koniec roku do 0,8% r/r
Według wstępnego szacunku GUS (tzw. flash ) roczny wskaźnik inflacji CPI w grudniu wyniósł 0,8% r/r wobec 0,0% r/r w listopadzie. Wynik ten był wyższy od naszej prognozy (0,6% r/r), znajdującej się powyżej konsensusu rynkowego (0,5% wg ankiety Parkietu). W skali miesiąca ceny dóbr i usług wzrosły o 0,7% m/m.
Główna przyczyna wyraźnego wzrostu wskaźnika CPI w grudniu z dużym prawdopodobieństwem tkwi w skokowym wzroście rocznej dynamiki cen paliw - z 0,8% r/r w listopadzie do szacowanych przez nas blisko 9,0%). Szacujemy, że do wzrostu grudniowego wskaźnika inflacji (w ujęciu r/r) paliwa „dodały” 0,4-0,5 pkt. proc. wzrostu rocznego indeksu CPI. Wysoki wkład paliw we wzrost inflacji jest efektem silnego miesięcznego wzrostu cen w tej kategorii (nasza prognoza: 5,0% m/m) oraz bardzo niskiej bazy odniesienia sprzed roku (w grudniu 2015 r. ceny paliw spadły o 3,6% m/m).
Ponadto według naszych szacunków do wzrostu wskaźnika CPI przyczynił się wzrost cen żywności (ok. 0,2-0,3 pkt. proc. dodatkowego wzrostu wskaźnika CPI). Na podstawie dynamiki cen z rynku hurtowego szacujemy, że wyraźny grudniowy wzrost dynamiki rocznej cen żywności wynikał głównie ze skokowego wzrostu cen warzyw importowanych, a także z kontynuacji wzrostu dynamiki rocznej cen żywności przetworzonej (m.in. efekt niskiej statystycznej bazy odniesienia).
W naszej prognozie przyjęliśmy, że w grudniu kategorie dóbr i usług zaliczane do inflacji bazowej po wyłączeniu cen żywności i energii były neutralne dla wskaźnika CPI, a ta miara inflacji bazowej ustabilizowała się w grudniu na poziomie z listopada, tj. -0,1% r/r. Niemniej wobec nieco wyższego odczytu wskaźnika CPI od naszej prognozy przyznajemy, że bilans ryzyka dla prognozy wskaźnika inflacji bazowej wskazuje na możliwość wyższej inflacji bazowej w grudniu.
Dzisiejszy odczyt wskaźnika CPI wspiera nasz scenariusz szybkiego wzrostu wskaźnika CPI w najbliższych miesiącach. Szacujemy, że już w pierwszych miesiącach nowego roku.
Wskaźnik CPI osiągnie poziom 1,5%. Wzrost ten wynikać będzie głównie z silnego bieżącego wzrostu cen paliw, a także żywności przetworzonej, przy oddziaływaniu efektów statystycznych - przed rokiem bowiem ceny towarów w tych kategoriach były bardzo niskie.
W trakcie 2017 r. oczekujemy też wyższego wzrostu cen administrowanych. W tym kierunku będzie oddziaływać już zapowiedziana podwyżka opłaty przesyłowej energii elektrycznej oraz podwyżki cen za wodę (efekt wprowadzenia ustawy Prawo Wodne), jak również oczekiwana przez nas nieco większa skala podwyżek cen administrowanych po dwóch latach bardzo niskich wzrostów a jednocześnie w warunkach stopniowo rosnących kosztów.
Prognozujemy, że w trakcie roku szczytowy punkt wskaźnika CPI przypadnie na III kw. kiedy inflacja zbliży się do 2%. Przy wygasaniu efektu bardzo niskiej bazy odniesienia i spadku rocznego indeksu cen paliw w II poł. 2017 r., okresowe przyspieszenie inflacji CPI w III kw. będzie efektem opóźnionego w czasie wobec cen surowców energetycznych wzrostu cen nośników energii (energia elektryczne, gaz), wyższych wzrostów w kategoriach cen administrowanych oraz wyższego wzrostu inflacji w kategoriach po wykluczeniu żywności, energii, alkoholu i tytoniu oraz pozostałych cen administrowanych (efekty cykliczne).
W trakcie roku oczekujemy wzrostu inflacji o charakterze cyklicznym. Od ponad dwóch kwartałów przedsiębiorcy ankietowani przez NBP wskazują na silniejszy wzrost cen produktów i usług własnych. Przy stopniowo wygasającej deflacji kosztowej (dotychczasowe niskie koszty płac, bardzo niskie ceny surowców) i solidnym wzroście konsumpcji będzie postępowało stopniowe „przerzucanie” tych wyższych kosztów na ceny finalne dóbr i usług.
Na koniec roku oczekujemy powrotu wskaźnika CPI w okolice poziomu 1,5%, przy silnie oddziałującym efekcie wysokiej statystycznej bazy odniesienia dla cen paliw i żywności.
Oczekujemy, że w 2017 r. średnioroczny wskaźnik inflacji wyniesie 1,6% r/r wobec -0,6% szacowanego na 2016 r.
ŁUKASZ TARNAWA
Główny Ekonomista Główny Ekonomista Banku Ochrony Środowiska
ALEKSANDRA ŚWIĄTKOWSKA
Ekonomista