Serwis używa plików cookies, aby mógł lepiej spełniać Państwa oczekiwania. Podczas korzystania z serwisu pliki te są zapisywane w pamięci urządzenia. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej o plikach cookies możesz przeczytać tutaj.

Autorzy więcej

Kwartet Tunezyjski

po raz pierwszy od dawna nagrodę przyznano za realne przyczynienie się do pokoju, zapobieżenie rozlewowi krwi i udowodnienie, że dialog jest alternatywą dla rozwiązań siłowych.

Kwartet Tunezyjski
źródło: ws
Za co Kwartet Tunezyjski dostał pokojową nagrodę Nobla ?
Przede wszystkim po raz pierwszy od dawna nagrodę przyznano komuś, kto przyczynił się do pokoju, zapobiegł rozlewowi krwi i faktycznie służył nie tylko swoim współobywatelom, ale też całemu światu za przykład. To co uczynił Kwartet dla Tunezji można porównać tylko do polskiej recepty na bezkrwawą transformację.
Na drugiej osi – przeciwległej do działań kwartetu – mamy obecnie „dialog” w Syrii, Libii lub Iraku. Dzięki Kwartetowi – czyli związkom i stowarzyszeniom zawodowym – w Tunezji nie mamy dziś wojny domowej i powtórki scenariusza z Libii i Syrii.

Mogę opowiedzieć tę historię jako naukowiec, ale również świadek wydarzeń (rewolucję w Tunezji spędziłem właśnie w Tunisie) oraz wiceprezes Tuno - Polonaise Chambre de Commerce e Industrie

Arabska Wiosna
14 stycznia 2011 r. sprawujący urząd prezydenta od 23 lat Zajn al-Abidin ibn Ali, zrzekł się władzy i uciekł wraz z rodziną do Arabii Saudyjskiej.
17 stycznia 2011 r. premier Mohammed Ganouchi utworzył rząd jedności narodowej, nie zaakceptowany jednak przez rewolucjonistów w związku z rolą jaką w nowym rządzie odgrywali przedstawiciele dawnego establishmentu. Po fali protestów 7 marca 2011 r. został zaprzysiężony nowy rząd, Beijiego Caida Essebessi, który podjął decyzję o rozpisaniu na 24 lipca 2011 wyborów do Zgromadzenia Konstytucyjnego.

Konstytuanta
W wyborach zdecydowanie wygrała partia Odrodzenia (Hisb En-Nahda) nazywana „Ennahda” zdobywając 37 % głosów. Partia, która stanowiła restytucję organizacji istniejącej przed okresem rządów prezydenta Ban Alego, poszukująca swojej tożsamości ideowej skupiała w swoich szeregach zwolenników pełnej gamy islamskich rozwiązań polityczno – ustrojowych, od zwolenników islamskiej republiki konstytucyjnej wzorującej się na tureckiej AKP, aż do jawnych zwolenników Bractwa Muzułmańskiego, salafitów, a nawet zwolenników ustanowienia islamskiego emiratu w Tunezji (co okazało się później postulatem podchwyconym przez lokalną Al Kaidę) .
W październiku 2011 zostaje wybrana 217 osobowa konstytuanta, w której 37 %  zdobywa związana z Bractwem Muzułmańskim islamistyczna partia Ennahda.

Rządy Ennahdy
Pod rządami Ennahdy bardzo szybko urosły w siłę organizacje ekstremistyczne, działające legalnie i oficjalnie oraz za otwartym przyzwoleniem władz.
a56948f5d2ae3ec7c16a6b2e52db2881.jpg
Fot : wiceszef Ennahdy na kongresie założycielskim Ansar al Sharia (obecnie AAS to "oficjalna" Al Kaida w Tunezji)

W 2011 roku doszło w Tunezji do serii ataków na instytucje kulturalne i naukowe, między innymi 26 czerwca 2011 r. na kino i ośrodek kulturalny Cinéma Africart. O atak oskarżono „tłum salafitów” który wdarł się do centrum podczas imprezy filmowej będącej protestem przeciwko ograniczaniu wolności ekspresji i słowa w Tunezji. Na filmie z zajścia widać tłum demonstrujący pod czarną flagą z tekstem szahady oraz skandujący tekst tawheed („nie ma boga prócz Allaha”) Następnie doszło do splądrowania i podpalenia domu właściciela stacji. Również wówczas oskarżono o to „salafitów” nie identyfikując ich afiliacji czy przynależności organizacyjnej.

11 czerwca 2011 doszło do ataku na centrum kulturalne Palais Abdeilla w La Marsa, w którym „salafici” zniszczyli eksponowane obrazy, grozili też śmiercią samym artystom . Na ścianach wypisali m.in. „ O Niewierni; Salafici, Ennahda i Hizb-ut-Tahrir to bracia”
e4bb95d64629a8842bd17543218cf55c.jpg

Po ataku na ambasadę i centrum amerykańskie 14.09.2012 r., za liderem ACT wysłano list gończy.
Po grupie ataków na osoby i instytucje oraz serii zabójstw politycznych, o których zorganizowanie podejrzewano aktywistów ACT, MSW zakazało zorganizowania kolejnego kongresu w Kairouanie 19.05.2013.
27 sierpnia 2013 rząd tunezyjski oficjalnie oskarżył ACT o zlecenie i wykonanie zabójstw politycznych, Mohammeda Brahmi i Chokri Belaida. Wskazano również, że grupa jest bezpośrednio związana z AQIM (Al Kaidą Islamskiego Magrebu) i jej atakami na wojsko tunezyjskie w ok. Mont Chaambi.

Na skraju wojny domowej
 
W kwietniu 2013 pod wpływem ogólnonarodowych protestów zwianych z zabójstwem szefa tunezyjskiej socjaldemokracji - Chokri Belaida,  Ennahda zgodziła się na oddanie 3 kluczowych resortów : obrony, spraw zagranicznych i spraw wewnętrznych – „technokratom”.
237f95c28682c105ad5cb5ad91b8ae97.jpg
Fot: Chokri Belaid , lider tunezyjskiej socjaldemokracji

Jednak zabójstwo 25.07.2013 kolejnego lewicowego działacza Mohammeda Brahmi doprowadziło do wybuchu spontanicznych ogólnonarodowych protestów.
Kraj znalazł się w sytuacji analogicznej jak w Egipcie – na skraju perspektywy zbrojnego przewrotu przeciwko rządowi zdominowanemu przez Islamistów.
W lipcu rozpoczęły się konsultacje dotyczące konieczności dialogu między stronami w sprawie uchwalenia nowej konstytucji i kompromisu politycznego. Ennahda forsowała rozwiązanie znane z Egiptu – podporządkowania systemu prawnego pryncypiom Sharia. Partie i organizacje opozycyjne opowiadały się za republiką demokratyczną.
Żeby uniknąć wojny domowej – prezydent Moncif Merzuki wezwał do dialogu.

Dialog

5.10.2013 r. rozpoczęły się obrady „Kwartetu” Naczelnej Tunezyjskiej Unii Pracy (UGTT- L'Union générale tunisienne du travail ), Unii Przemysłu Handlu i Rzemiosła (Union tunisienne de l'industrie, du commerce et de l'artisanat, Unii Prawników oraz Tunezyjskiej Ligi na rzecz Ochrony Praw Człowieka (Ligue tunisienne des droits de l'homme). Organizacje te reprezentują elity tunezyjskiego społeczeństwa. Opiniotwórcze, agregujące znaczną część aktywności politycznej i intelektualnej, które odegrały zresztą istotną rolę w samej arabskiej wiośnie.

Rozmowy toczyły się z przedstawicielami „Trojki” czyli rządzących partii: Ennahdy, CPR i Ettakatol) Dialog nie byłby możliwy bez zaangażowania i dobrej woli Ennahdy. Teoretycznie Ennahda miała większość w konstytuancie, która jednak prawdziwym parlamentem nie była, dawała jednak możliwość praktycznie bezterminowego utrzymywania władzy. Konstytuanta, powołana wyłącznie do prędkiego uchwalenia nowej konstytucji, zamiast ową konstytucję uchwalać stała się wygodną formą swoistego quasi - demokratycznego mandatu dla rządu.
Pozycja Ennahdy była jednak szczególna. Po pierwsze skala protestów w lipcu 2013 oraz krwawy zamach stanu w Egipcie i odsunięcie Bractwa od władzy przez generała Sissi’ego zasadniczo osłabiły pozycję partii rządzącej.
Poza tym udowodnione związki z organizacjami, które zostały uznane przez USA za terrorystyczne sugerowały rosnący sceptycyzm międzynarodowy dla dalszego wspierania Ennahdy przez USA. Warto pamiętać, że do czasu zamachów w Benghazi oraz na ambasadę i centrum amerykańskie w Tunisie, USA entuzjastycznie wspierały Bractwo w różnych krajach, mając nadzieję na ukształtowanie w państwach Bliskiego Wschodu silnych partii podobnych do tureckiej AKP.

Ennahda miała więc do wyboru -  drogę konfrontacji i powtórzenie scenariusza egipskiego lub dialog.
Konfrontacji której, dodajmy nie mogłaby w tych szczególnych warunkach wygrać. Zachód przypomniał sobie, że członkiem Bractwa był też Osama bin Laden, w Egipcie - miejscu podstawowego wsparcia dla Ennahdy trwało polowanie na członków Bractwa i ich zwolenników, USA żądały ścigania i wytropienia zamachowców z Benghazi, którzy jak się okazało należeli do tej samej grupy co zabójcy Chokriego Belaida. Najważniejsze było jednak to, że  naród Tunezji w przeważającej części nie akceptował zarówno idei Ennahdy jak i jej stylu rządzenia - korupcji, kryzysu, staczania się kraju w pułapkę degradacji politycznej i gospodarczej.

Dialog między Kwartetem i Trojką Ennahdy doprowadził do zgody na nową konstytucję oraz na pokojową transformację,  – ewenement w skali wszystkich państw dotkniętych tragedią następstw tzw. ”arabskiej wiosny”.

26.01.2014 – zostaje przyjęta nowa konstytucja – w wersji „świeckiej” co było zasadniczym sukcesem „Kwartetu” i procesu dialogu narodowego.
9.01.2014 r. Islamistyczny premier Ali Larayedh rezygnuje ze stanowiska
29.01.2014 zostaje powołany nowy rząd „technokratów” pod przywództwem Mehdiego Jomaa
26.10.2014 postępowa Nida Tounis wygrywa wybory zdobywając blisko 40 % głosów

Nida Tunis - utworzyła w lutym 2015 r. rząd jedności, w którym Ennahda objęła tekę ministra pracy i 3 stan. sekretarzy stanu. Tym samym Tunezjaudowodniła, że zdolnością do dialogu politycznego przewyższa nie tylko wszystkie państwa regionu ale i liczne dojrzałe demokracje zachodu.
Data:
Kategoria: Świat

Wojciech Szewko

Wojciech Szewko - https://www.mpolska24.pl/blog/wojciech-szewko

Wojciech Szewko PhD, economic expert, Left Democratic Alliance mb, (f.) deputy Minister of Science, Prime Minister's advisor, Republic of Poland

Komentarze 1 skomentuj »
[komentarz usunięty przez administratora]
Musisz być zalogowany, aby publikować komentarze.
Dziękujemy za wizytę.

Cieszymy się, że odwiedziłeś naszą stronę. Polub nas na Facebooku lub obserwuj na Twitterze.