Deflacja, czyli spadek cen budzi złe skojarzenia. Z reguły spadek cen kojarzy się z recesją, wysokim bezrobociem, spadkiem standardu życia. Ale tak jest dopiero do około stu lat, bo poprzednio w historii świata obserwowaliśmy długie okresy dobrej deflacji, kiedy spadkowi cen towarzyszył solidny wzrost gospodarczy. Tak działo się, gdy bardzo wysoki wzrost wydajności pracy pozwalał na obniżanie cen i jednoczesny wzrost produkcji.
We współczesnych gospodarkach jednak dominuje zła deflacja, pojawiła się na przykład w krajach Południa Europy, które były w ciężkim kryzysie. Wtedy dramatycznie spadał popyt, bo ludzie tracący pracę ograniczali zakupy i sklepy musiały obniżyć ceny.
W kapitalistycznej Polsce deflacja jest zjawiskiem nowym, spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych występuje od trzech miesięcy, ale jednocześnie mamy solidny wzrost gospodarczy, powyżej 3 procent. Zatem w Polsce pojawiła się dobra deflacja, ludzie mają pracę, a siła nabywcza ich pensji rośnie, bo spadają ceny. Ta deflacja wynika z silnego spadku ceny ropy naftowej, co obniża koszty transportu, oraz z powodu spadku cen żywności. Tutaj mamy pozytywny splot czynników pogodowych, ale także negatywne efekty embarga na eksport produktów żywnościowych do Rosji. Ale mimo, że eksport do Rosji spadł o 10 procent, a na Ukrainę nawet o 25 procent, polskie firmy coraz skuteczniej sprzedają swoje towary na inne rynki, a krajowy popyt rośnie, ograniczając skalę deflacji.
Oczywiście jest ryzyko, że dobra deflacja może przerodzić się w złą deflację, jeżeli negatywne czynniki będą się nasilać. Kluczowa dla Polski jest sytuacja w strefie euro, w szczególności w Niemczech. Recesja w tych krajach może dać początek złej deflacji w Polsce. Jak można temu przeciwdziałać? Rząd powinien przyspieszyć reformy, które ułatwią ekspansję polskich firm za granicę, a bank centralny może znacząco obniżyć stopy procentowe, osłabiając złotego. Im dłużej będzie trwała stagnacja w Europie Zachodniej, tym większa będzie potrzeba podjęcia tych działań. Ale na razie możemy wszyscy cieszyć się z pozytywnych efektów dobrej deflacji.
www.rybinski.eu
Krzysztof Rybiński
Economy of the XXI century - https://www.mpolska24.pl/blog/economy-of-the-xxi-century
Professor Krzysztof Rybinski holds MA in computer sciences, and Ph.D. in economics. He has an extensive professional background. He worked as software engineer in Tokyo, director of the Soros Foundation programs in CEE, a consultant to the World Bank. He was chief economist and managing director at commercial banks. In 2004, he was appointed the Deputy Governor of the National Bank of Poland by the President of Poland and performed this function for four years until 2008. He was in charge of research, foreign exchange reserves management, payment systems, cash circulation management, monetary statistics and international relations. Under his supervision National Bank of Poland changed its investment strategy which resulted in additional one billion dollars profit for Poland. In 2004-2005, he was member of the EU Economic and Financial Committee, and in 2007-2008 a member of the Polish Financial Services Authority. In 2007-2008 he served as a World Bank alternate governor for Poland. He was also member of the supervisory boards of several financial sector companies (2008-2009) and Partner in Ernst & Young Poland (2008-2010). Since 2010, he has been Professor and President of Vistula University in Warsaw, which offers education to students from more than 30 countries. In 2012 he launched the investment fund called EUROGEDDON, its investment strategy assumes deepening financial crisis in the Eurozone. The fund launch was covered by Financial Times and CNN International.
Krzysztof Rybinski was economic advisor to several Polish governments. In the last few years he was a coauthor of country higher education strategy, e-government strategy and intellectual capital strategy.
Krzysztof Rybinski is author of numerous refereed papers in economics and (co) author of several books. In March 2012 ranking he was ranked the fourth best Polish economist by number of scientific citations. In October 2012 he received the business award of most respected Polish economist. He has also contributed hundreds of articles on economics and financial markets to Polish newspapers. He published in The Wall Street Journal, Financial Times and The Economist. He was the first senior central banker in the world to have started a popular and often quoted by media economic blog www.rybinski.eu already in 2006.
mPolska24
