Serwis używa plików cookies, aby mógł lepiej spełniać Państwa oczekiwania. Podczas korzystania z serwisu pliki te są zapisywane w pamięci urządzenia. Zapisywanie plików cookies można zablokować, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej o plikach cookies możesz przeczytać tutaj.

Autorzy więcej

SZANUJMY JĘZYK OJCZYSTY, POLSZCZYZNĘ! (4)

Nie lekceważmy przecinka!

SZANUJMY JĘZYK OJCZYSTY, POLSZCZYZNĘ! (4)
źródło: internet cc
Interpunkcja to zdecydowanie lekceważony temat. Mówi się przecież pogardliwie, że ktoś się czepia przecinka. Niektórzy piszą w jednym ciągu, bez interpunkcji, bez względu na długość i złożoność zdania, inni stawiają go metodą statystyczną - co ileś wyrazów, nie zważając na jego funkcję. Oczywiście są też tacy, którzy znają zasady stosowania interpunkcji w języku polskim i po mistrzowsku się nią posługują. To niestety coraz mniej liczna grupa, ale teksty pisane przez jej przedstawicieli czyta się łatwiej, bo nie trzeba się zastanawiać, które zdanie gdzie się kończy, co czego dotyczy, co jest treścią główną, a co wtrąceniem, czy autor popełnił błąd gramatyczny czy po prostu zabrakło przecinka. Znaki interpunkcyjne to nie ozdobniki tekstu - to wyraz logiki i kultury językowej.
Interpunkcja to oczywiście nie tylko przecinek, ale on jest najważniejszy. Ten artykuł nie wyczerpie nie tylko tematu znaków przestankowych w ogóle, ale nawet kwestii przecinka. Zwrócimy uwagę na sprawy najistotniejsze, a pozostałymi będziemy sukcesywnie zajmować się w przyszłości.
Zaczniemy od obalenia mitu o grupie wyrazów, przed którymi stawia się przecinki i grupie tych, przed którymi nie wolno. Bezmyślne wkucie tych reguł nie tylko niepotrzebnie obciąży nam pamięć, ale nie zapewni poprawnego posługiwania się przecinkiem. Wystarczy na początek zapamiętać i respektować (!) jedną zasadę - przecinek odzwierciedla konstrukcję składniową. Oddziela i wydziela zdania pojedyncze w zdaniu złożonym. Przejdźmy do przykładów:
Jak patrzę na dyskusję wokół tych elementów systemu demokratycznego mam wrażenie że…
i wersja poprawna:
Jak patrzę na dyskusję wokół tych elementów systemu demokratycznego, mam wrażenie, że…
W tej niespełna linijce tekstu mamy dwa zdania i zapowiedź trzeciego, a więc wymóg zastosowania przecinków. Podobnie w kolejnych przykładach:
Czy zmieni się na lepsze w oczekiwanym przez ludzi kierunku czas pokaże.
…dziennikarkę której do tej pory za to co robi płacono bez zmrużenia oka…

Czy to czego chce partia jest tego warte?

A poprawnie:
Czy zmieni się na lepsze w oczekiwanym przez ludzi kierunku, czas pokaże.
…dziennikarkę, której do tej pory za to, co robi, płacono bez zmrużenia oka…
Czy to, czego chce partia, jest tego warte?
Prawda, że tekst jest bardziej przejrzysty i czyta się go łatwiej?
Ważna uwaga: zdanie wplecione wydzielamy dwoma przecinkami (otwierającym i zamykającym, podobnie jak w przypadku nawiasu czy cudzysłowu). Błędem jest postawienie jednego tylko przecinka, jak w poniższych zdaniach:
Ci, którzy zostali wybrani nie powinni wprowadzać zmian…
Wydarzenia, do których tam doszło pokazują…
Kierunek, który został wyznaczony 25 lat temu został zachowany.
Lista zagrożeń, jakie niesie ze sobą terroryzm została przygotowana.
Poprawne wersje:
Ci, którzy zostali wybrani, nie powinni wprowadzać zmian…
Wydarzenia, do których tam doszło, pokazują…
Kierunek, który został wyznaczony 25 lat temu, został zachowany.
Lista zagrożeń, jakie niesie ze sobą terroryzm, została przygotowana.
Zapominając o przecinku zamykającym odcinamy ciąg dalszy zdania od jego początku.
 
Niestawianie przecinków tam, gdzie być powinny, jest grzechem wobec reguł języka, ale stawianie go tam, gdzie nie ma prawa się znaleźć, to już gwałt na logice. Oto przykłady, których naśladować nie należy:
Zgoda może być, początkiem współpracy.
Dokonana tuż przed wyborami, zmiana ustawy wywołuje te skutki.
Jego prawnicy, szukali sposobów przełamania impasu.
Kolejnym takim szybkim ruchem, było przejęcie władzy.
Pośród obrońców słuszności, tej interpretacji byli także oni.
Czuł odpowiedzialność, za los tych ludzi.
Cóż może skłaniać do oddzielenia orzeczenia od podmiotu, dopełnienia bliższego od czasownika, przydawki od rzeczownika? To wszystko były krótkie zdania pojedyncze. Żadnych wtrąceń, wpleceń, wyliczeń, zdań podrzędnych czy choćby równoważników tych zdań.
Logika, logika i jeszcze raz logika. Interpunkcja to wyraz myślenia osoby piszącej tekst i ułatwienie odbiorcy jego rozumienia.
Ile może jeden przecinek, widać w poniższym przykładzie:
Zrobił to szybko, wychodząc na zewnątrz.
Zrobił to, szybko wychodząc na zewnątrz.

Język polski - o czym już pisaliśmy - wykazuje niesamowitą plastyczność. Możemy przestawiać wyrazy i w ten sposób akcentować różne części zdania, ale to sprawia, że tym ważniejsza jest interpunkcja.
 
 
Poprzednie artykuły cyklu:
http://www.mpolska24.pl/post/9967/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-w
http://www.mpolska24.pl/post/10030/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-1
http://www.mpolska24.pl/post/10084/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-2
http://www.mpolska24.pl/post/10169/szanujmy-jezyk-ojczysty-polszczyzne-3

 

Data:
Tagi: #
Komentarze 0 skomentuj »
Musisz być zalogowany, aby publikować komentarze.
Dziękujemy za wizytę.

Cieszymy się, że odwiedziłeś naszą stronę. Polub nas na Facebooku lub obserwuj na Twitterze.